De fascinatie voor deze jonge kunstenaar ontstond bij de eerste solo-expositie van Kishan Graanoogst (Paramaribo, 19 juli 2002) in augustus 2019: Mind Pictures. Een tentoonstelling van zijn tekeningen, geïnspireerd door fictie, dromen en klassieke kunstenaars. Zijn inspiratie gaat nog veel verder en is ook geworteld in de materie van natuurkunde, scheikunde en biologie. Tóch koos hij ervoor om het vwo te skippen voor het havo, omdat tekenen zijn drijfveer is en de specifieke materie van wis- en natuurkunde hem niet aanspraken. Op zich interesseren die vakken hem wel, maar voor een vrijdenker als Kishan biedt tekenen veel meer vrijheid. De naam Mind Pictures is simpel en intrigerend tegelijk; een kennismaking met een lokale kunstenaar die gedreven wordt door zijn rijke verbeelding en zijn liefde voor de natuur.
Kishan werkt voornamelijk met potlood en pen, voor deze expositie experimenteerde hij met kleurpotloden. Schilderen met verf brengt Kishans verbeelding niet precies tot uiting zoals hem dat in zijn tekeningen wel lukt. Daar is de emotie van af te lezen. In verf lukt het hem niet de fijne details en de sterke compositie vast te leggen. Kishan noemt zichzelf toch veelzijdig, en legt zichzelf volledig in alles dat hij doet: Kishan is zijn werk en vice versa. Hij boetseert ook en schrijft ook fictieverhalen. De drang naar boetseren wordt opgewekt door het moment. Het moment om nú met klei te werken. Als er een keuze gemaakt moet worden tussen al zijn interesses dan is die gauw gemaakt, ook al leek het moeilijk voor Kishan om de vraag te beantwoorden tijdens het vraaggesprek. De keuze van Kishan is tekenen en het schrijven van verhalen. Deze twee vullen elkaar goed aan. Ze vullen elkaar zo goed aan, dat ook ik ‘opgeslokt’ werd door een bepaalde tekening, hangend tussen alle andere tekeningen aan de muur van Kishans ouderlijk huis. Van alle tekeningen aan de muren las ik emotie en een conflict tussen de donkere en lichtere tinten. Alsof dat niet genoeg bleek te zijn, kwamen zijn tekeningen tot leven, net als in een film die ik ooit eens zag in TBL Cinemas. Het is surrealistisch; beelden die leven, alsof ze kunnen bestaan, wat volgens de natuurkunde echter niet mogelijk is, legt de jonge kunstenaar mij uit. Inderdaad roept het werk een abstractie op, en een focus om meer te zien dan wat er is getekend. In zijn tekeningen heeft hij Suriname niet verwerkt, maar de natuur die Suriname bezit zit wel in die tekening die tot mij sprak.
Kishan woont te Lake Village, dichtbij een meer dat een kleine 30 jaar geleden is ontstaan door zand- en schelpafgravingen. In de ochtend gaat hij naar het meer, waar er een drijvend eiland is van wortels en varens. Vanwege de rust en koelte ligt Kishan daar te dromen en creërt hij zijn eigen wereld. Een wereld waarin hij een ‘zeemeerwezen’ is, met diverse planten om hem heen, alles met elkaar verbonden is tot in de kleinste moleculen waaruit materie bestaat en de cosmos invloed op heeft. Dit beeld is zo vaak en zo sterk opgeroepen en geprint in zijn gedachten dat dit terug te zien is op papier. Niet alleen dromen en gedachten, maar ook emoties en innerlijke conflicten deelt Kishan in zijn tekeningen.
Om zo een genie te zijn en je te kunnen ontplooien; dat kan alleen met de ondersteuning van je naasten. Kishans ouders, Lloyd en Wilma Graanoogst, hebben hem, vanaf ze zijn gave zagen, bijgestaan. Het zijn hele basic, down to earth, geduldige en vriendelijke mensen. Zij zaten er ook bij tijdens het hele interview, vulden hier en daar aan, maar vielen hem nooit in de rede. Kishan is zijn eigen persoon. Zijn vader is veel betrokken geweest in de kunstontwikkeling van zijn zoon. Het viel hem op dat Kishan op zijn vijfde, tijdens het kleuteren, heel anders bezig was met lego dan andere kinderen. De zelfgemaakte creaties, die nergens van af te leiden waren, de precisie, het streven naar perfectie en de creativiteit die hiermee gepaard gingen … Wat Kishan nodig had was een opleiding met daarbij wat algemene scholing. Zo kwam hij op het Nola Hatterman Instituut. Daar kreeg hij les van Stanny Handigman. Later volgde hij ook lessen bij Anand Binda.
Ouders willen graag dat kinderen hen opvolgen, of een studie en/of baan kiezen die voor zekerheid zorgt. Met de productiviteit, de drijfveer en het unieke dat Kishan toont in zijn tekeningen, vertrouwt zijn vader erop dat het wel goed zal komen met zijn zoon. Een zekere mate van ouderlijke ondersteuning blijft nodig, want Kishan had eerst interesse in architectuur, omdat hij dacht dat daar zijn gave tot uiting zou komen. Al gauw bleek dat dat nog extra jaren van studie zou zijn, waarbij zijn liefde voor tekenen in het gedrang zou komen.
Kishan zit momenteel in de examenklas van het havo van de scholengemeenschap Kwatta en gaat na afronding studeren aan de Willem de Koning Kunstacademie te Rotterdam in Nederland. Hij heeft zijn hele kunstcarrière al voor zichzelf uitgestippeld en zal die ook volgen. Kishan is geen copycat, wordt niet onder druk gezet door zijn leeftijdsgenoten, zocht altijd gelijkgestemden op en stond altijd zijn eigen mannetje tussen zijn peers. De pesterijen die hij ondervond heeft hij omgezet in therapie. Dat zie je terug in zijn verhalen én in zijn tekeningen. Zijn vader zegt: Kishan maakt van zijn hart geen moordkuil.
De expositie Mind Pictures is opgezet nadat Anand Binda hem overtuigde. Er ging heel wat voorbereiding aan vooraf; van het zoeken naar de juiste lijst, het opzetten van de expositie tot aan de belichting. Dankzij de hulp van vrienden, kennissen en familie was er een drie dagen durende expo, in augustus 2019, die door ruim 100 man werd bezocht, met 37 tekeningen en één beeldwerk. Kishan heeft tijdens de expo vier van zijn tekeningen verkocht.
N.B. Voor informatie over de getoonde werken stuur een e-mail naar Sranan Art Xposed op srananart@gmail.com. Wij brengen u dan in contact met de kunstenaar.
+++
Bij de groepsexpositie Kala ka Anubhava, in het Lalla Rookhgebouw in 2016, deed Kishan Graanoogst ook mee. (Suriname Nieuws, 07 augustus 2016)
Bij zijn eerste solo-expositie, Mind Pictures, in 2019, stonden er twee artikelen in de Ware Tijd. (de Ware Tijd, 18 augustus 2019 & de Ware Tijd, 22 augustus 2019)
+++
TEKST Xaviera L. Arnhem
FOTO’S Courtesy artist & Xaviera L. Arnhem
Xaviera L. Arnhem is een veelzijdige vrouw met passie voor de journalistiek. Daarmee brengt zij leuke creatieve producties tot stand op multimedia platformen. In 2017 studeerde zij als eerste videojournalist af aan de AHKCO.
Fun fact: de uitspraak van haar naam is Shèvera. Er zit een interessant verhaal achter, want de naam is een creatie van haar moeder. Om haar biologische vader ‘mee te nemen’ voegde Xaviera de L. toe aan haar naam.