Johan Pinas, pioneer among modern Surinamese sculptors
On Friday August 21, 2020, famous sculptor Johan Pinas died in Paramaribo, Suriname. In honor of this great Surinamese visual artist we re-post a text from the book Talent. Uit de kunstcollectie van de Centrale Bank van Suriname. This book was written by Marieke Visser on the occasion of the 50th anniversary of the CBvS, in 2007.
Johan Pinas was born in on September 27, 1937, in Paramaribo, Suriname.
Johan Pinas, ‘The Power of Unity’, wooden sculpture, mahogany wood (Swietenia mahagoni), 65x50cm, 1998. Collection Centrale Bank van Suriname / PHOTO Roy Tjin, 2007
Johan Pinas is regarded as the pioneer among modern Surinamese sculptors. His magnificent oeuvre has inspired many artists, but on top of that Pinas was and has always been ready and willing to share his knowledge through lessons and discussions with his colleagues.
Johan Pinas, ‘Showtime’, wooden sculpture, mahogany wood (Swietenia mahagoni), 45x40cm, 1998. Collection Centrale Bank van Suriname / PHOTO Roy Tjin, 2007
Originally Johan Pinas was employed as a carpenter and a furniture maker. After working hours he studied drawing to obtain a primary teacher’s certificate. In his spare time he took drawing lessons from Nola Hatterman, and Jo Rens taught him to model in clay. Those first steps in art put him definitely on the road to a career as an artist.
Johan Pinas, ‘Gold digger’, wooden sculpture, mahogany wood (Swietenia mahagoni), 60cm (h), 2004. Collection De Surinaamsche Bank N.V. / PHOTO Roy Tjin/Sven Lieuw Kie Song/Ingrid Moesan, 2005
Since 1963 he has created his sculptures almost exclusively from wood. He prefers finely grained wood such as mahogany (Swietenia mahagoni), West Indian Locust (Hymenaea courbaril), Wacapou (Vouacapoua americana) or Star Apple (Chrysophyllum cainito). He turns this wood into highly stylized sculptures, often of human bodies. The family is one of his favorite themes. This first solo exhibition was held in 1964. From 1965 onwards he has been prominently present at the annual Nationale Kunstbeurs (NK) for ten years. After thirty years of absence he returned to the NK in 2005.
Johan Pinas, ‘A few more miles to go’, wooden sculpture, mahogany wood (Swietenia mahagoni), 90cm (h), 2005. Collection De Surinaamsche Bank N.V. / PHOTO Roy Tjin/Sven Lieuw Kie Song/Ingrid Moesan, 2005
+++
Meester beeldhouwer Johan Pinas is niet meer STVS JOURNAAL 23 augustus 2020
+++
Johan Pinas, pionier van de moderne Surinaamse beeldhouwkunst
Op vrijdag 21 augustus 2020 is de beroemde beeldhouwer Johan Pinas overleden in Paramaribo, Suriname. Ter ere van deze grote Surinaamse beeldend kunstenaar posten we een tekst uit het boek Talent. Uit de kunstcollectie van de Centrale Bank van Suriname. Dit boek is geschreven door Marieke Visser ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van het CBvS in 2007.
Johan Pinas is geboren op 27 september 1937, te Paramaribo, Suriname.
Johan Pinas, ‘The Power of Unity’, houtsculptuur, mahoniehout (Swietenia mahagoni), 65x50cm, 1998. Collectie Centrale Bank van Suriname / FOTO Roy Tjin, 2007
Johan Pinas wordt als de pionier van de moderne Surinaamse beeldhouwkunst beschouwd. Zijn prachtige oeuvre heeft veel kunstenaars geïnspireerd, maar meer nog was én is Pinas altijd bereid geweest om zijn kennis te delen, in de vorm van lessen en collegiale gedachtenwisselingen.
Johan Pinas, ‘Showtime’, houtsculptuur, mahoniehout (Swietenia mahagoni), 45x40cm, 1998. Collectie Centrale Bank van Suriname / FOTO Roy Tjin, 2007
Aanvankelijk is Johan Pinas werkzaam in het bouwvak en als meubelmaker. Daarnaast volgt hij de lo-opleiding Tekenen. In zijn vrije tijd leert hij tekenen bij Nola Hatterman en boetseren bij Jo Rens. Die kennismaking met kunst brengt hem definitief op het artistieke pad.
Johan Pinas, ‘Goudzoeker’, houtsculptuur, mahoniehout (Swietenia mahagoni), 60cm (h), 2004. Collectie De Surinaamsche Bank N.V. / / FOTO Roy Tjin/Sven Lieuw Kie Song/Ingrid Moesan, 2005
Vanaf 1963 gebruikt hij vrijwel uitsluitend hout als materiaal voor zijn sculpturen. Zijn voorkeur gaat vooral uit naar fijnnervig hout, zoals mahonie, rode locus, bruinhart of sterappel. Hij gebruikt deze houtsoorten voor het maken van sterk gestileerde beelden, vaak van menselijke figuren. Het gezin is een geliefd thema. Zijn eerste solo-expositie heeft hij in 1964. Vanaf het daarop volgende jaar geeft hij tien jaar prominent acte de présence op de jaarlijkse Nationale Kunstbeurs (NK). Aan zijn deelname aan de NK geeft hij, na een onderbreking van dertig jaar, in 2005 weer een succesvol vervolg.
Johan Pinas, ‘A few more miles to go’, houtsculptuur, mahoniehout (Swietenia mahagoni), 90cm (h), 2005. Collectie De Surinaamsche Bank N.V. / FOTO Roy Tjin/Sven Lieuw Kie Song/Ingrid Moesan, 2005
CATAPULT| A Caribbean Arts Grant is a COVID-19 relief programme conceptualized by Kingston Creative (Jamaica) and Fresh Milk (Barbados) and funded by the American Friends of Jamaica | The AFJ (USA). Designed as a capacity building initiative it will directly provide financial support to over 1,000 Caribbean artists, cultural practitioners and creative entrepreneurs impacted by the pandemic and working in the themes of culture, human rights, gender, LGBTQIA+, and climate justice.
Also from Suriname, Marieke Visser will be co-discussant joining the CATAPULT Lockdown Virtual Salon on October 30, 2020, with Katarina Coombs (Jamaica) (1PM AST, 14:00 hrs in Suriname, 18:00 hrs in the Netherlands) and Gabrielle Wilkes (Trinidad & Tobago) (). All the editions of CATAPULT Lockdown Virtual Salon can be seen through live-stream via the Fresh Milk YouTube channel, every Tuesday and Friday between September 29th & November 20th, 2020, at 1PM AST (14:00 hrs in Suriname, 18:00 hrs in the Netherlands) and 4PM AST (17:00 hrs in Suriname, 21:00 hrs in the Netherlands) (please subscribe!), but will be archived immediately so you can see them anytime you want. We will post the editions below and will update this list every week. The schedule is also posted on Eventbrite. And here is the CATAPULT Lockdown Virtual Salon Jury Report.
Coming up: Friday, October 23, 2020, 4PM AST, 17:00 hrs in Suriname, 21:00 hrs in the Netherlands / CATAPULT LVS 16 – Niarus Walker (US Virgin Islands) & Alim Hosein (Guyana)
Comig up: Friday, October 23, 2020, 1PM AST, 14:00 hrs in Suriname, 19:00 hrs in the Netherlands / CATAPULT LVS 15 – Denise Robinson (Jamaica) (Instagram) & Alim Hosein (Guyana)
Coming up: Tuesday, October 20, 2020, 4PM AST, 17:00 hrs in Suriname, 21:00 hrs in the Netherlands / CATAPULT LVS 14 – Joni P. Gordon (Jamaica) & Johanna Auguiac-Célénice (Martinique)
American Friends of Jamaica | The AFJhas a near 40 year history of funding charitable organizations in Jamaica in the fields of Education, Healthcare and Economic Development. A registered 501 c 3 nonprofit headquartered in New York City, AFJ relies on individual and corporate contributions made by donors who believe in our work and will advocate on our behalf. Part of the AFJ’s mission is to facilitate donor directed contributions which enables donors to support registered charitable organizations aligned with their own goals for philanthropy.
Kingston Creative is a registered non-profit organization founded in February 2017. Its mission is to enable creatives to succeed so that they can create economic and social value, gain access to global markets and have a positive impact on their community.
Fresh Milk is an organisation whose aim is to nurture, empower and connect Caribbean artists, raise regional awareness about contemporary arts and provide global opportunities for growth, excellence and success. Fresh Milk supports excellence in the visual arts through residencies and programmes that provide Caribbean artists with opportunities for development and foster a thriving art community.
Visual artist Lilian Abegg was born on January 28, 1951, in Breda, The Netherlands. Today, January 28, 2021, she celebrates her 70th birthday. congratulations!
We are happy to share a piece about Lilian Abegg that was written for the book Talent. Uit de kunstcollectie van de Centrale Bank van Suriname. This book was written by Marieke Visser on the occasion of the 50th anniversary of the CBvS, in 2007.
Lilian Abegg has reached a phase in life in which she will be able to bring her artistic talents out into the open. When faced with the dilemma to choose between motherhood and/or a career she chose motherhood. ‘In the end, fame and money are of minor importance in one’s development as a human being; in fact fame and money may even become a major obstacle in one’s personal development. The purpose of life is to enhance one’s consciousness, not one’s material environment.’ To Lilian Abegg, the essence of art is to animate matter, to give it substance. ‘One can only do so if one dares to face life in all its facets with eyes wide open.’
Airplay, monoprint, 90x70cm, 1997
Through her works of art Lilian Abegg attempts to find out how she may “open” the subtle layers of consciousness of mankind. ‘A human being is not only a physical body, but also a series of invisible levels of consciousness on an atomic scale. In the future it will become possible as a result of the gigantic technological developments to make people experience another perception of their environment. Science and art will become more and more intertwined. Artists are high level scientists. They use not only the rational side of the human body, the left-hand side of the brain, but also the universal knowledge on a large scale: the right-hand side of the human brain, the inward eye and the core of all life. Inspiration comes “through” when the artist can switch off all thoughts. Someone looking at a worldly object, like for instance a flower, will be limited in his/her experience. It creates a definitive association.’ Lillian Abegg aims at creating more space for her audience in their perception of their environment through her geometric style.
Tayawiri, gouache on canvas, 90x70cm, 1997
I am
One
A leaf
On a tree
A silence
In the silence
An eye
Within the eye
A secret
Within the secret
Bhai, 1982
(From: ‘Vindu’ by Bhai. Paramaribo, nv drukkerij eldorado, 1982)
+++
Enjoy the photo album of Lilian Abegg’s third solo exhibition here.
+++
Beeldend kunstenaar Lilian Abegg is geboren op 28 januari 1950 in Breda, Nederland. Vandaag, 28 januari 2021, viert zij haar 70ste verjaardag. Sranan Art Xposed zegt: ‘Van harte gefeliciteerd Lilian! En nog vele na deze!’
Met veel genoegen delen we hier een tekst over Lilian Abegg die geschreven is voor het boek Talent. Uit de kunstcollectie van de Centrale Bank van Suriname. Dit boek is geschreven door Marieke Visser ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van de CBvS, in 2007.
Voor Lilian Abegg is er een levensfase aangebroken waarin zij haar kunstenaarsschap meer naar buiten zal kunnen brengen. In het dilemma moederschap en/of carrière, heeft zij gekozen voor het moederschap. ‘Roem en geld zijn uiteindelijk ondergeschikt aan je ontwikkeling als mens; roem en geld kunnen zelfs een groot struikelblok vormen in je individuele ontwikkeling. Het leven is bedoeld om je bewustzijn te vergroten en niet je materiële omgeving.’ De essentie van kunst is volgens Lilian Abegg de materie te kunnen bezielen, inhoud te kunnen geven. ‘Dit kan alleen indien je met een open oog het leven in al haar facetten durft te aanschouwen.’
Luchtspel, monodruk, 90x70cm, 1997
Met haar kunstwerken onderzoekt Lilian Abegg hoe zij de subtielere bewustzijnslagen van de mens kan ‘openen’. ‘Een mens bestaat niet alleen uit een fysiek lichaam, maar ook uit onzichtbare bewustzijnsniveaus op atomaire schaal. In de toekomst zal men, onder meer door de gigantische technologische ontwikkeling, de mens andere belevingswerelden kunnen laten ervaren. Wetenschap en kunst zullen steeds meer met elkaar verweven worden. Kunstenaars zijn wetenschappers op hoog niveau. Zij werken niet alleen met de rationele kant van de mens: de linker hersenshelft, maar met universele kennis op grote schaal: de rechter hersenshelft van de mens, het oog dat naar binnen kijkt en de kern van alle leven bevat. Inspiratie komt “door”, zodra je het denken kunt uitschakelen. Het zien van een werelds voorwerp, zoals bijvoorbeeld een bloem, beperkt de toeschouwer in haar ervaring. Het geeft een definitieve associatie.’ Met haar abstracte geometrische vormgeving wil Lilian Abegg de toeschouwer meer ruimte geven in hun belevingswereld.
Tayawiri, gouache op doek, 90x70cm, 1997
Ik ben
Een éénling
Een blad
Aan een boom
Een stilte
In de stilte
Een oog
Binnen het oog
Een geheim
Binnen het geheim
Bhai, 1982
(Uit: ‘Vindu’ door Bhai. Paramaribo, nv drukkerij eldorado, 1982)
+++
Bekijk het foto-album van Lilian Abeggs derde solotentoonstelling hier.
PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo
Miguel E. Keerveld bracht met Kurt Nahar een bezoek aan Kurt Nahars installatie ‘The Zong’ (deze installatie is een vervolg op ‘The Nene Rituals’) in Readytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname. Hij schreef hierover onderstaande tekst.
PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo
De kunstvorm installatie kent geen onderscheid tussen ‘produceren’ en ‘presenteren’. Volgens professor Boris Groys (Berlijn, Duitsland, 1947) biedt de installatie ons een aura van het Hier en Nu. In zijn essay Politics of Installation in de catalogus van de Oncena Bienal de la Habana van 2012 vraagt deze kunstcriticus, mediatheoreticus en filosoof zich af hoe kunstenaar en curator te differentiëren. Zijn vraag stelt hij in de context van hedendaagse kunst, waarbij ‘kunst maken’ samenvalt met ‘dingen als kunst presenteren’. Om de vraag te onderzoeken, ontmoeten beeldend kunstenaar Kurt Nahar (Paramaribo, 1972) en ik elkaar. Onze dialoog vindt plaats in de ruimte van de installatie getiteld ‘TheZong’.
PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo
Architectuur van het kunstwerk
Ik hoor jazzmuziek. Bij het betreden van de ruimte word ik meteen geprikkeld. Voor mijn gevoel stap ik een laatmiddeleeuwse gotische kerk binnen. Komt deze ervaring door de lange smalle deuren in de installatie? Een bezoeker die voor dezelfde deuren staat, ervaart het binnentreden van een schip. Voor de kunstenaar zijn de deuren een verwijzing naar The Door of No Return.
Nog meer vragen komen op: Wat vertelt de vervorming van een symbool? Waarom wordt het beeld van Jezus aan het kruis boven het altaar vervangen door dat van de Sankofa? Welke belofte zit verscholen op de centrale plek in deze installatie? Het indringend beeld van twee koorden in het midden van de installatie roept iets in mij op. Dat klinkt luid in mijn hoofd en ik merk dat de koorden in dialoog zijn met twee deurkozijnen. Waarom hebben de kozijnen een kinderformaat? Wat belooft de toekomst de nazaten van tot slaafgemaakten?
Aan de achterzijde zweeft een zwart kruis. Vanaf die plaats, met de Sankofa in mijn rug, besef ik dat ik op het altaar ben. Mijn gedachten trekken de conclusie: “Hier staat de toeschouwer in het Nu, en zonder priester in verbinding met God.” Met mijn blik naar de deur, vertelt het altaar mij een ander verhaal dan het verhaal dat me te binnen schiet bij het binnentreden. Een schilderij met de tekst ’THE LAST BATH’, dat tegenover The Door of No Return hangt, kijkt me recht in de ogen aan. Is de installatie toeschouwers aan het verheffen tot eigen priesterschap?
House of Slaves, on the Island of Gorée, off of the city of Dakar. This picture shows the narrow door —aka the Point-of-no-return— out of which slaves were loaded onto Americas-bound ships. Maison des Esclaves / PHOTO https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Senegal_Gor%C3%A9e_(8).jpg#/media/File:Senegal_Gorée_(8).jpg
We gingen een moment terug in tijd. Door het kunstwerk belandden we op het Britse slavenschip Zong. Met meer dan de maximale toegestane capaciteit vertrok dit schip in 1783 van Accra (Ghana, West-Afrika) naar Jamaica. Onderzoek bracht Kurt Nahar oog in oog met het leed van tot slaafgemaakten. Een situatie die mensen gelijkstelde met bezielde dingen, cargo en codes. Met het oog op winst uit verzekeringsgelden zijn 132 van de 442 Afrikaanse gevangenen op de Zongkoelbloedig overboord gegooid. Werd hun verdrinking een verlossing uit een levenslange ellende die hen bij aankomst opwachtte?
Achille Mbembe (Otélé, Kameroen, 1957) brengt me naar een archief voorbij de zwarte mens. In de inleiding van het boek Kritiek van de zwarte rede beschrijft Mbembe het proces dat hij “de vernegering van de wereld” noemt. Volgens deze Kameroense filosoof zijn er drie kernmomenten in de biografie van deze onwaarschijnlijke constructie: de trans-Atlantische mensenhandel; omstreeks eind achttiende eeuw toen zwarte mensen claimden volwaardige wezens van de levende wereld te zijn; het begin van de eenentwintigste eeuw wanneer de neoliberale markten een mondiaal karakter krijgen. Mbembe stelt “de vernegering van de wereld” voor als nieuwe veralgemeende en geïnstitutionaliseerde bestaansnorm. Voor het eerst in de geschiedenis van de mens verwijst de naam ‘N****’ niet meer louter naar het lot van mensen van Afrikaanse origine in het vroeg-kapitalisme, aldus Mbembe.
PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo
Met ogen van een curator
Boris Groys stelt het zo: ‘to curate is to cure’. Zijn argument is dat curating de machteloosheid van het beeld, het onvermogen om zichzelf te laten zien, geneest. Het is geen toeval dat cure de herkomst en geschiedenis van het woord curator is. Ik zie Mbembe’s vooronderstelling als een kader voor de koers waarop Kurt vaart door het installeren van deze metaforische offerruimte (kra-tafra). In deze verbeelding, waarin horens een nadrukkelijk plaats hebben, communiceert Kurt met de Ander. Een uitnodiging aan de toeschouwer om aan tafel aan te schuiven.
Deze installatie is grensoverschrijdend. Door de verbindingen die de kunstenaar legt, geeft Kurts focus op de Kromantitaal diepere lagen, wat de installatie laat fungeren als een voertuig om in en buiten de menselijke wereld te reizen. Minstens tussen Suriname, Jamaica en New Orleans. Aan de kunstenaar stel ik de vraag: welke voeding geef je via dit werk aan de slachtoffers van het schip en aan het gevolg van dergelijke historische bezielingen?
Misschien installeert Kurt zo een deur naar een ‘nieuwe wereld’? Of is zijn installatie een bad? De beladenheid van dit werk vertelt me dat het minstens beide is. Weer kijk ik naar de tekst ’THE LAST BATH’ en bedank hartelijk voor de bijdrage aan het herschrijven van het zwart archief.
+++
Op het platform van Sranan Art Xposed (SAX) hebben wij ervoor gekozen om bepaalde woorden niet (en sommige juist wel) te gebruiken. In dit artikel citeert curator Miguel E. Keerveldde filosoof Achille Mbembe. SAX heeft op verzoek van Miguel E. Keerveld en vanwege de waardering die wij hebben voor het werk van Achille Mbembe gemeend in deze blogpost een uitzondering te maken.
‘The Zong’, an installation by Kurt Nahar, in Readytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname / PHOTOS Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo (all photos except the last one) & Miguel E. Keerveld (last photo)
‘The Zong’, an installation by Kurt Nahar, in Readytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname / PHOTOS Courtesy Readytex Art Gallery/Gilbert Jacott
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) werkt samen met het merk EdKe en de performance persona Tumpi Flow. Opgeleid in de civiele techniek opereert ‘hij’ met focus op beeldtaal en creatief schrijven. Als een hybride-intuïtief concept voert ‘zij’ politieke interventies uit die verband houden met sociale praktijk. Als onderzoeker is ‘het’ gericht op het activeren van performatieve politiek en het manifesteren van rituelen, beide gerelateerd aan creatieve counseling en civic engineering van een cyborg-feministisch project.
+++
De installatie ‘The Zong’, van Kurt Nahar , gaat door op wat begonnen is met ‘The Nene Rituals’. Deze installatie is te zien bij Readytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname. Vanaf 14 juli 2021.
De installatie ‘The Nene Rituals’, van Kurt Naharwas te zien van 9 april t/m 2 juli 2021 inReadytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname. Er is een YouTube presentatie met discussie te zien:
PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo
Miguel E. Keerveld (Paramaribo, 1982) and Kurt Nahar (Paramaribo, 1972) visited Kurt Nahar‘s installation ‘The Zong’ (this installation is a sequel to ‘The Nene Rituals’) in Readytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname. Miguel E. Keerveld wrote the following text about this.
PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo
The art form of installation does not distinguish between ‘producing’ and ‘presenting’. According to Professor Boris Groys (Berlin, Germany, 1947), the installation offers us an aura of the Here and Now. In his essay Politics of Installation in the catalog of the Oncena Bienal de la Habana of 2012, this art critic, media theorist and philosopher wonders how to differentiate artist and curator. He poses his question in the context of contemporary art, in which ‘making art’ coincides with ‘presenting things as art’. To investigate the question, visual artist Kurt Nahar (Paramaribo, 1972) and I meet. Our dialogue takes place in the space of the installation entitled ‘The Zong’.
PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo
Architecture of the artwork
I hear jazz music. When I enter the room, I am immediately stimulated. I feel like I’m stepping into a late medieval Gothic church. Is this experience triggered by the long narrow doors in the installation? A visitor standing in front of the same doors experiences the entry of a ship. For the artist, the doors are a reference to The Door of No Return.
More questions arise: What does the distortion of a symbol tell? Why is the image of Jesus on the cross above the altar replaced by that of the Sankofa? What promise is hidden in the central place in this installation? The powerful image of two cords in the middle of the installation evokes something in me. Something that sounds loud in my head and I notice that the cords are in dialogue with two door frames. Why are the frames a child size? What does the future hold for the descendants of the enslaved?
A black cross floats at the back. From there, with the Sankofa behind me, I realize that I am on the altar. My thoughts draw the conclusion: “Here the spectator stands in the Now, and without a priest in connection with God.” With my gaze toward the door, the altar tells me a different story than the one that comes to mind upon entering. A painting with the text ‘THE LAST BATH’, which hangs opposite The Door of No Return, looks me straight in the eye. Is the installation elevating spectators to their own priesthood?
House of Slaves, on the Island of Gorée, off of the city of Dakar. This picture shows the narrow door —aka the Point-of-no-return— out of which slaves were loaded onto Americas-bound ships. Maison des Esclaves / PHOTO https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Senegal_Gor%C3%A9e_(8).jpg#/media/File:Senegal_Gorée_(8).jpg
We went back in time for a moment. The artwork landed us on the British slave ship Zong. With more than the maximum allowed capacity, this ship departed from Accra (Ghana, West Africa) to Jamaica in 1783. Research brought Kurt Naharface to face with the suffering of the enslaved. A situation that equated people with animate things, cargo and codes. To take advantage of insurance profits, 132 of the 442 African prisoners on the Zongwere thrown overboard in cold blood. Was their drowning a release from a lifelong misery that would have awaited them on arrival?
Achille Mbembe (Otélé, Cameroon, 1957) takes me to an archive beyond the black person. In the introduction to the book Critique of Black Reason, Mbembe describes the process he calls “the Becoming Black of the world”. According to this Cameroonian philosopher, there are three key moments in the biography of this unlikely construct: the transatlantic human trafficking; the late eighteenth century when black people claimed to be fully-fledged beings of the living world; the beginning of the twenty-first century when the neoliberal markets take on a global character. Mbembe proposes “the Becoming Black of the world” as a new generalized and institutionalized standard of existence. For the first time in human history, the name “N****” no longer merely refers to the fate of people of African descent in early capitalism, says Mbembe.
PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo
With the eyes of a curator
Boris Groysputs it this way: ‘to curate is to cure’. His argument is that curating heals the powerlessness of the image, the inability to show oneself. It is no coincidence that cure is the origin and history of the word curator. I see Mbembe’s premise as a framework for the course on which Kurt is heading by installing this metaphorical sacrificial space (kra-tafra). In this imagination, in which horns have an emphatic place, Kurt communicates with the Other. An invitation to the spectator to sit down at the table.
This installation is cross-border. Through the connections that the artist makes, gives Kurts focus on the Kromanti language’s deeper layers, allowing the installation to function as a vehicle for traveling in and outside the human world. At least between Suriname, Jamaica and New Orleans. I ask the artist: what nourishment do you provide through this work to the victims of the ship and to the result of such historical inspirations?
Perhaps Kurt will install a door to a ‘new world’? Or is his installation a bath? The layering of this work tells me that it is at least both. Again I look at the text ‘THE LAST BATH’ and express my sincere thanks for the contribution to the rewriting of the black archive.
+++
‘The Zong’, an installation by Kurt Nahar, in Readytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname / PHOTOS Courtesy Readytex Art Gallery/Patricia Tawiredjo (all photos except the last one) & Miguel E. Keerveld (last photo)
‘The Zong’, an installation by Kurt Nahar, in Readytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname / PHOTOS Courtesy Readytex Art Gallery/Gilbert Jacott
Miguel E. Keerveld (Paramaribo, 1982) works in conjunction with the brand EdKe and the performance persona Tumpi Flow. Educated in civil technical engineering, ‘he’ operates with focus on visual language and creative writing. As a hybrid-intuitive concept, ‘she’ performs political interventions related to social practice. As researcher ‘it’ is focused on activating performative politics and manifesting rituals, both related to creative counseling and civic engineering of a cyborg feminist project.
The installation ‘The Zong’, by Kurt Nahar, continues what started with ‘The Nene Rituals’. This installation can be seen at Readytex Art Gallery, Paramaribo, Suriname. From July 14, 2021.
The installation ‘The Nene Rituals’, by Kurt Nahar was on display from April 9 to July 2, 2021 in Readytex Art Gallery , Paramaribo, Suriname. There is a YouTube presentation with discussion:
In October 2021 Readytex Art Gallery kicks-off an exciting year-long art project and collaboration with Curator-in-Residence Miguel Keerveld. The first production, opening on Friday October 8th, 2021, is the exhibition LUNAR, which then signals the start of the larger project titled ALAKONDRE: A space in time.LUNAR sets the stage with a series of interesting conceptual art installations by the artists Kurt Nahar, Sri Irodikromo, Sunil Puljhun and Shaundell Horton. A special detail of the entire project is that it will also include work of several ‘Local Masters’. LUNAR will showcase artworks by Erwin de Vries and Lillian Abegg.
Miguel Keerveld’s residency and the project at the gallery are part of his DAS Graduate School research program at the Amsterdam University of the Arts. They also allow him to gain valuable experience on his path towards becoming a recognized art curator. For Readytex Art Gallery the project fulfills a need to explore new possibilities and to take her artistic productions to a higher level with curatorial concepts that trigger and challenge both the viewer and the artist. During the project, running from November 2021 until November 2022, Miguel will work with a continually rotating group of artists and several assigned co-curators. In an intense process they will discuss and research the deeper nuances of identification, inclusion and diversity, and the possible forms of curatorship in the context of Suriname. According to Miguel: “The project title ALAKONDRE: a space in time, is used in a performative sense and refers to a fusion of the past, the present and the future; an event that symbolically disassembles a space of power and reassembles it as a space of strength”.
It all begins with LUNAR, an exhibition/art manifestation that incorporates symbolical and mystical objects and elements related to the strength of the feminine, cosmology, numerology, and a deep and meaningful exploration into spirituality and community. In a joint installation, Kurt Nahar and Sri Irodikromo reflect on the spirituality and offering rituals of various Caribbean cultures. “The countless similarities in elements, actions and traditions, many of them inspired by the Yoruba religion of our African ancestors, are a great source of inspiration for me”, says Kurt Nahar. Sri Irodikromo is driven mostly by Javanese Jaran Kepang rituals and traditions, and uses them to create visual elements that add to the mystical character of the artwork. For his installation, Sunil Puljhun takes his inspiration from the development of rituals and traditions observed during meals at important occasions in Hindu culture, and Shaundell Horton displays yet a different view on spirituality with an installation portraying the Tree of life. The exhibition is rounded out with other particularly appropriate artworks by these artists.
LUNARis on display in Readytex Art Gallery from Friday October 8th thru Saturday October 30th 2021. Due to the COVID-19-restrictions there will be no opening reception. Guests are welcome during our regular opening hours from Monday – Friday from 8:00 am – 4:30 pm, and on Saturday from 8:30 am – 1:30 pm, while observing all the COVID-19-protocols. There will be guided viewing sessions for small groups on Saturdays, between 10:00 am and 12:00 pm. Advance registration is required and can be done at info@readytexartgallery.com.
In Readytex Art Gallery (RAG) is LUNAR te zien. Deze kunstmanifestatie is onderdeel van ALAKONDRE: A space in time en duurt van 8 tot en met 30 oktober 2021. Als aftrap van een proces om stil te staan bij de diepere nuances van identificatie, inclusie, diversiteit en het reflecteren op gemeenschap, is LUNAR een metafoor voor het vrouwelijke. Dit openingsritueel wordt gevierd als ceremonie voor een reis geleid door de vraag: Staat de 21ste eeuw in tegenstelling tot de 20ste eeuw? Wat mij in elk geval fascineert, is wat ik “de verschuiving van focus op het ego naar het erkennen van de ziel” noem. Met ziel bedoel ik: een onzichtbare kracht die zich manifesteert via netwerken. Mogelijk zou het de gevolgen van een menselijke drang naar macht kunnen verzachten, om te putten uit onze natuurlijke kracht. Wat als dit onze gezamenlijke taak is? Bij deze expositie neem ik anderen mee op zoek naar het antwoord op de vraag: Wat is een persoonlijke ervaring met spiritualiteit?
De inzegening
Twee kunstenaars krijgen ruimte voor deinzegening van ALAKONDRE: A space in time. In dit ritueel staan voeding en voorouders centraal en installeren deze kunstenaars een Kra Tafra en een Sajén die in dialoog zijn. Een wit kleed dat vanaf het plafond tot de grond valt, scheidt deze imaginaire tafels van elkaar. Zo kan elke kunstenaar met de eigen specifieke voorouders communiceren. Het kleed en deze tafels verwelkomen de vooroudergeesten; dan is het twee dagen voordat bezoekers zich komen verheerlijken met wat zich afspeelt in deze verbeeldingen. Eén dag voor de openstelling van LUNAR gaat het RAG-team als eerste in dialoog hiermee.
Sri Irodikromo, installatie met ‘Zelfportret’, mixed media op doek, 78x74cm, 2021
Bij het binnentreden verwelkomt een Mona Lisa-achtige geheimzinnigheid je. Maar in deze uitnodiging is niet de glimlach geheimzinnig; de blik in het portret van Sri is dat. Hoewel dit schilderij met de rug naar de toeschouwer hangt, trekt het beeld je naar binnen. Via een spiegel word je ingezegend, want ‘ze’ kijkt je recht in jouw ogen aan. En als niet dit beeld je inwijdt, dan doet de installatie Obatalá van Kurt Nahar dat. Zoals onze Winti en de Haïtiaanse Vodou, is de Santería in Cuba vanuit West-Afrika en Congo meegenomen naar het Caribisch gebied. In deze religies kent men levende heiligen. Net als bij Jaran Kepang geloven belijders van de Santería dat ze aangestuurd worden door geesten. Terwijl Kurt zich laat bezitten door de Obatalá uit de Santería, speelt de ‘Mona Lisa’ Jaran Kepang wat tot uiting komt in de installatie Éndhang van Sri Irodikromo. Samen vormen de installaties Obatalá & Éndhang het zwaartepunt in deze expositie. Het hart van deze manifestatie is de installatie Wi Tru Fesi, gevormd door metaforen voor portretten van alle deelnemende kunstenaars. LUNAR fungeert zo ook als de inzegening van Kurt en Sri tot curators in dit traject.
Sri Irodikromo, ‘Éndhang’, installatie, 2021 & Kurt Nahar, ‘Obatalá’, installatie, 2021
De atmosfeer
Erwin de Vries & Lilian Abegg
Ik hoor iemand uit het RAG-team verwijzen naar yin-yang bij ‘het portret’ van Lilian Abegg. Hoewel ik de ‘fallus van Erwin’ in Kurts werk zie, voel ik de energie van yin-yang in de navel vanLUNAR. Waar Kurts installatie door zwart wordt gedomineerd, brengen ‘de geesten’ in het werk van Sri balans met wit. Meer nog: de in de grond gepenetreerde ‘fallus van Erwin’ wordt gestimuleerd en overeind gehouden door het in de lucht zwevende en zachte zelfbewuste begeesterde kleed. Terwijl Kurt flink heeft gespeeld om een gebrand hout (dat een verwijzing is naar de moderniteit), blijft Sri dicht bij haar eigen aard en strijkt van bovenuit neer in hun ontmoeting. Deze kunstenaars maken de manifestatie nog niet compleet, want op de begane vloer schittert zowel links als rechts nieuw werk van Shaundell Horton en van Sunil Puljhun, dat is aangevuld met installaties gemaakt met schilderijen van Erwin de Vries enLilian Abegg.
Shaundells Tree of Life doet denken aan het werk van Samar Hejazi: één van de kunstenaars waarmee ik onlangs in het International Mentorship Program van Arquetopia heb geparticipeerd. Sunil’s Bhojan (eten) nodigt uit om er mee in dialoog te gaan. Bij zijn werk lijkt het alsof ik word teruggevoerd naar mijn zeer korte en virtuele deelname aan het openingscollege van Nomad 9 MFA in 2018, waar een kunstenaar die met gemeenschappen werkt de keynote spreker is. Ik voel in elk geval dat Shaundell en Sunil hun werk radicaal aan het vernieuwen zijn. Kortom, LUNAR is een expositie van internationale allure. In gedachten weet ik: “Zie je wel, we doen helemaal niet onder voor wat zich op kunstgebied in de wereld afspeelt.”
Spiegel van de ziel
KUNST is een spiegel van de ziel, weet ik. In mijn ervaring is kunst ook: mij bezighouden met de ziel. Vanuit de ziel van deze expositie -een netwerk gevormd met zes kunstenaars, het RAG-team en bezoekers- sta ik mezelf toe om op een reis te gaan. Ik ‘vlieg naar de maan’. Die reis gaat zo: eerst maak ik verbinding met kunstwerken. Ik voel. Ik denk. Ik sta stil. Daarna vertrouw ik op de richting en de bestemming waar de werken die mij kiezen naar toe leiden. Daarom zeg ik: “De productie van deze kunstmanifestatie is gebaseerd op het opvolgen van kennis die mijn lichaam doorgeeft.” Dan ben ik in flow; waarvan Kurt Nahar zegt “dat ding heeft me geduwd.” In Kurts ruimte, zijn Winti of Orisha (Afro-Caribische heiligen), ontstaat magie die wordt gevormd door de samenwerking tussen het Zelf en het Proces. Eerst neem ik de tijd en de rust om zijn proces te observeren. Pas daarna sta ik mezelf ook toe om het resultaat dat hij samen met Sri boekt, te analyseren. Daarvoor stap ik hun kunstwerk binnen.
Ik herinner me hoeveel moeite ik met religieuze mensen gehad heb. Maar nu ik in de installatie Obatalá & Éndhang ben, kan ik mensen die een religie aandragen wel toenaderen, en ik ervaar het Laatste Avondmaal. Of is dit juist een Eerste Avondmaal? Ondanks ik mij niets meer over het bestaan van god afvraag, zoek ook ik naar zingeving. In deze zoektocht maak ik kunst, wat ik liever in gemeenschap doe. Hierom vind ik mijn rol als curator in persoonlijke context belangrijk. In professionele context dwingt het mij om anderen vanuit liefde te ontmoeten. Vaak zijn het: collega-kunstenaars, toeschouwers, medeburgers, en ga zo maar door. Door dit proces ontstaat de Ander (een Derde of Het) in mijn verbeelding. Meestal is het een alter ego, een overledene of mijn verlangen (een doel). Voor het laatste is mijn wens om Surinaamse kunst met de wereld te delen. Daarom ben ik een samenwerking met RAG aangegaan waarin ik als Curator-in-Residence met kunst in dialoog ga.
De Ander
Nu beland ik op aarde. Meteen denk ik aan de filosoof Emmanuel Levinas (Litouwen, 1906). Hij betoogt dat deAnder verschijnt als kennis (bewustzijn/gewaarwording). In zijn werk over deAnder -een transcendentale ervaring- zie ik Winti. Om bij te dragen aan Surinaamse vertellingen, leg ik mijn focus op Het Vrouwelijke: het vermogen om te verbinden, om te zorgen, om de tegenstander te begrijpen.
Ik stel me een software voor. Zoiets als Aisa, dat voor mij staat voor het bouwen aan een duurzaam systeem. In de Afro-Surinaamse religie is Aisa de ziel van Moeder Aarde. Als bijdrage aan deze globale aura, en aan een zelfvoorzienend systeem in Suriname, neem ik inspiratie uit het essay Love as a practice of Freedom van bell hooks (pseudoniem van Gloria Jean Watkins, 1952) die stelt: “Zonder liefde zijn onze inspanningen om onszelf en onze wereldgemeenschap te bevrijden van onderdrukking en uitbuiting gedoemd te mislukken.” Om een ethiek van dominantie achter ons te laten, promoot ze “progressieve culturele revolutie” door alle vormen van dominantie op een holistische manier af te wijzen. Voor het dekoloniseren van ons denken, stelt haar boek Outlaw Culture: Resisting Representations (hooks, 1994) voor om “afstand te doen van deelname aan elk gebied van dwingende hiërarchische overheersing van individuele en groepsprivileges die we genieten.” Martin Luther King, jr. (VS, 1929) is het voorbeeld waarvan hooks zegt dat hij keer op keer getuigde dat hij “besloot om lief te hebben”, onszelf en zelfs onze vijand. Jammer genoeg heeft hij niet lang genoeg geleefd om de ethiek van liefde te integreren in een visie van politieke dekolonisatie, die een blauwdruk zou zijn voor “de uitroeiing van zwarte zelfhaat”.
Volgens hooks ervoeren o.a. zwarte mensen collectief intense pijn en angst over hun toekomst. Hierdoor zijn we “gewond in die ruimte waar we liefde zouden kennen”. De afwezigheid van openbare ruimtes waar die pijn kon worden gearticuleerd, uitgedrukt, gevormd, betekende dat het werd vastgehouden. Volgens haar zou dit collectieve verdriet in gemeenschap kunnen worden verzoend. “We moeten collectief terugkeren naar een radicale politieke visie geworteld in sociale verandering in een liefdesethiek en opnieuw proberen massa’s mensen te ‘bekeren’, zwart en niet-zwart”, stelt ze. Het is deze trigger die LUNAR aanstuurde zodat de relatie tussen kunst en spiritualiteit via counseling met kunst onderzocht kon worden.□
+++
‘LUNAR’ – Een wandeling door de tentoonstelling op zaterdag 23 oktober, 2021 / VIDEO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) werkt samen met het merk EdKe en de performance persona Tumpi Flow. Opgeleid in de civiele techniek opereert ‘hij’ met focus op beeldtaal en creatief schrijven. Als een hybride-intuïtief concept voert ‘zij’ politieke interventies uit die verband houden met sociale praktijk. Als onderzoeker is ‘het’ gericht op het activeren van performatieve politiek en het manifesteren van rituelen, beide gerelateerd aan creatieve counseling en civic engineering van een cyborg-feministisch project.
LUNARcan be seen in Readytex Art Gallery (RAG). This art manifestation is part of ALAKONDRE: A space in time and lasts from October 8th to 30th. As the kick-off for a process of reflection on the deeper nuances of identification, inclusion, diversity, and community, LUNARis a metaphor for femininity. This opening ritual is celebrated as a ceremony for a journey guided by the question: Is the 21st century opposed to the 20th century? What fascinates me in any case is what I call “the shift from focusing on the ego to the acknowledgement of the soul“. By soul, I mean: an invisible force that manifests itself through networks. Possibly, it could mitigate the consequences of a human urge for power, to draw on our natural strength. What if this is our communal task? In this exhibition, I take others along to encounter the answer to the the question: What is a personal experience with spirituality?
The consecration
Two artists are given space for the consecration of ALAKONDRE: A space in time. In this ritual, food and ancestors are central and these artists install a Kra Tafra and a Sajén that are in dialogue. A white cloth that falls from the ceiling to the ground separates these imaginary tables from each other. This allows each artist to communicate with their own specific ancestors. The cloth and these tables welcome the ancestor spirits; then it’s two days before visitors come to glorify what’s going on in these imaginations. One day before the opening of LUNAR, team-RAG is the first to enter the dialogue with this.
Sri Irodikromo, installation with ‘Self portrait’, mixed media on canvas, 78x74cm, 2021
Upon entering, a Mona Lisa-like mystery welcomes you. But in this invitation, it is not the smile that is mysterious; it’s the look in the portrait of Sri that is. Although this painting hangs with its back to the viewer, the image draws you in. Through a mirror you are initiated, because ‘she’ looks straight into your eyes. And if it’s not this image that initiates you, then the installation Obatalá by Kurt Nahar does. Like our Winti and the Haitian Vodou, the Santería in Cuba was brought to the Caribbean, from West Africa and Congo. These religions know living saints. As with Jaran Kepang, followers of the Santería believe that they are directed by spirits. While Kurt allows himself to be possessed by the Obatalá from the Santería, the ‘Mona Lisa’ plays Jaran Kepang which is reflected in the installation Éndhang by Sri Irodikromo. Together, the installations Obatalá & Éndhang form the central core of this exhibition. The heart of this manifestation is the installation Wi Tru Fesi, formed by metaphorical portraits of all participating artists. LUNARalso acts as the initiation of Kurt and Sri as curators in this process.
Sri Irodikromo, ‘Éndhang’, installation, 2021 & Kurt Nahar, ‘Obatalá’, installation, 2021
The atmosphere
Erwin de Vries & Lilian Abegg
I hear someone from Team RAG refer to yin-yang in ‘the portrait’ of Lilian Abegg. Although I see ‘Erwin’s phallus’ in Kurt’s work, I feel the energy of yin-yang in the navel of LUNAR. Where Kurt’s installation is dominated by black, ‘the spirits’ in Sri’s work bring balance with white. What’s more, ‘Erwin’s phallus’ penetrated into the ground is stimulated and held upright by the soft, self-conscious, spirited cloth floating in the air. While Kurt plays around a burnt piece of wood (which is a reference to modernity), Sri stays close to her own nature and settles down into their encounter from above. These artists do not yet complete the manifestation, because sharing the limelight on the ground floor, both left and right, are new works by Shaundell Hortonand Sunil Puljhun, supplemented with installations made with paintings by Erwin de Vries and Lilian Abegg.
Shaundell’s Tree of Life is reminiscent of the work of Samar Hejazi: one of the artists I recently participated with in Arquetopia’s International Mentorship Program. Sunil’s Bhojan (food) invites to enter the dialogue with it. In his work, it seems as if I am being taken back to my very short and virtual participation in the opening lecture of Nomad 9 MFA in 2018, in which an artist who works with communities is the keynote speaker. In any case, I feel that Shaundell and Sunil are radically renewing their work. In short, LUNARis an exhibition of international allure. In my mind I know: “You see, we are not at all inferior to that which is happening in the world in the field of art.”
Mirror of the soul
ART is a mirror of the soul, I know. In my experience, art is also: engaging with the soul. From the soul of this exhibition – a network formed with six artists, Team RAG, and visitors – I allow myself to go on a journey. I ‘fly to the moon’. That journey goes like this: first, I connect with the works of art. I feel. I think. I stand still. Then, I trust in the direction and the destination that the works that choose me, lead towards. That is why I say: “The production of this art manifestation is based on following the knowledge that my body transmits.” Then I’m in flow; of which Kurt Nahar says, “that thing pushed me.” In Kurt’s space, his Winti or Orisha (Afro-Caribbean saints), magic is created that is formed by the cooperation between the Self and the Process. First, I take the time and the rest, to observe his process. Only then do I allow myself to analyze the result he achieves together with Sri. For that, I step into their artwork.
I remember how much trouble I had with religious people. But now that I am in the installation Obatalá & Éndhang, I can approach people who bring a religion forward, and I experience the Last Supper. Or is this just a First Supper? Although I no longer question the existence of god, I also look for meaning to existence. In this quest I make art, which I prefer to do in community. Therefore, I find my role as a curator in a personal context important. In a professional context, it forces me to encounter others with love. Often, they are fellow artists, spectators, fellow citizens, and so on. Through this process, the Other (a Third or It) arises in my imagination. Usually it is an alter-ego, a deceased person, or my desire (a goal). Regarding the latter, my wish is to share Surinamese art with the world. That is why I started a collaboration with RAG, during which I enter the dialogue with art, as Curator-in-Residence.
The Other
Now I end up on earth. I immediately think of the philosopher Emmanuel Levinas (Lithuania, 1906). He argues that the Other appears as knowledge (consciousness/sensation). In his work about the Other – a transcendental experience – I see Winti. To contribute to Surinamese storytelling, I put my focus on The Feminine: the ability to connect, to care, to understand the opponent.
I imagine a software. Something like Aisa, which for me stands for building a sustainable system. In Afro-Surinamese religion, Aisa is the soul of Mother Earth. As a contribution to this global aura, and to a self-sufficient system in Suriname, I take inspiration from the essay Love as a practice of Freedom by bell hooks (pseudonym of Gloria Jean Watkins, 1952) which states: “Without love, our efforts to free ourselves and our world community from oppression and exploitation are doomed to failure.” To leave an ethic of dominance behind us, she promotes “progressive cultural revolution” by rejecting all forms of dominance in a holistic way. For decolonizing our thinking, her book Outlaw Culture: Resisting Representations (hooks, 1994) proposes to “renounce participation in any area of coercive hierarchical domination of individual and group privileges we enjoy.” Martin Luther King, Jr. (USA, 1929) is the example of which hooks says, that he testified again and again that he “decided to love” ourselves and even our enemy. Unfortunately, he did not live long enough to integrate the ethics of love into a vision of political decolonization, which would be a blueprint for “the eradication of black self-hatred.”
According to hooks, black people, among others, collectively experienced intense pain, and fear about their future. Because of this, we are “wounded in that space where we would know love.” The absence of public spaces where that pain could be articulated, expressed, formed, meant that it was held on to. According to her, this collective grief could be reconciled in community. “We must collectively return to a radical political vision rooted in social change in an ethic of love and try again to ‘convert’ masses of people, black and non-black,” she said. It is this trigger that directed LUNAR, so that the relationship between art and spirituality could be explored with counseling through art.□
+++
‘LUNAR’ – A walk through the exhibition on Saturday October 23, 2021 / VIDEO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) werkt samen met het merk EdKe en de performance persona Tumpi Flow. Opgeleid in de civiele techniek opereert ‘hij’ met focus op beeldtaal en creatief schrijven. Als een hybride-intuïtief concept voert ‘zij’ politieke interventies uit die verband houden met sociale praktijk. Als onderzoeker is ‘het’ gericht op het activeren van performatieve politiek en het manifesteren van rituelen, beide gerelateerd aan creatieve counseling en civic engineering van een cyborg-feministisch project.
When: Friday November 12th until Saturday December 4th, 2021, during the regular opening hours from Monday-Friday from 8:00 am-4:30 pm, and on Saturday from 8:30 am-1:30 pm. In accordance of course, with the COVID-19-measures.
On Friday November 12th, 2021, Readytex Art Gallery (RAG) presentsUdan Liris, a special solo exhibition by versatile artistSri Irodikromo. In this exhibition Sri reveals work in a more earthy, intuitive and organic visual language, guided by a strong fascination with natural materials and a deeper engagement with the history of her paternal ancestors.
This exhibition is the second art manifestation within the year-long projectALAKONDRE: A space in time, under the direction of Curator-in-Residence and artist Miguel E. Keerveld, who also enables other artists to take on the curatorship role. The lead curator for Udan Liris is colleague-artist Kurt Nahar. Through his involvement and insights, viewers are guaranteed a unique and exciting presentation of the new art collection of Sri Irodikromo. For this exhibition, Sri delves more and deeper than ever into the history and the culture of her Javanese heritage. Her urge to intensify her research and increasingly incorporate the culture of her ancestors from her father’s side into her art, has gradually become more visible in recent times. And although this personal theme is even more prominent in her new collection, she portrays it in a much more subdued color palette and in a style that tilts more towards abstraction and a freer form of expression.
But what makes her work particularly surprising, are her research into and her experiments with, new and organic materials. It is indeed the use of these materials, among which especially coffee, but also turmeric, bluing (laundry blue), charcoal, wax, ‘pemba’ and strips of black cotton, that so aptly brings to light the historical and the spiritual bond with her ancestors. Sri takes information and elements from her history and gradually brings them – layer upon layer, either strongly diluted or thicker, sometimes deliberately but mostly intuitively and experimentally – to life in her work. Warm earthy hues, translucent images, batik stamps, subtle line drawings, bold stitching, and also old rusty nails and wire, they all contribute to the layering of material, but also to the layering in associations and feelings that the work portrays and evokes. With her new collection Sri Irodikromo appears to be entering a new path in her artistic career. A path that reveals a very personal direction and depth. The result of an almost inevitable development that has come over her gradually, gently, yet persistently and thoroughly, like Udan Liris … soft rain.
+++
Op 12 november opent de solo-expositie van Sri Irodikromo in Readytex Art Gallery (RAG), Udan Liris, een expositie waarin deze veelzijdige kunstenares verrast met kunstwerken in een meer aardse, intuïtieve en organische beeldtaal, aangestuurd door een grote fascinatie met natuurlijke materialen en een diepere betrokkenheid bij de geschiedenis van haar voorouders van vaderszijde.
De solo-expositie van Sri Irodikromo is de tweede kunstmanifestatie binnen het jaarlang project ALAKONDRE: A space in time, onder leiding van Curator-in-Residence en kunstenaar Miguel E. Keerveld, waarbij ook andere kunstenaars van de galerie in het curatorschap betrokken worden. Voor Udan Liris is het collega-kunstenaar Kurt Nahar die als curator samen met Sri, voor een prachtige presentatie van haar nieuwe collectie kunstwerken zorgdraagt. Voor deze expositie duikt Sri meer en dieper dan ooit, in de geschiedenis en cultuur van haar Javaanse afkomst. Haar drang naar intensivering van haar onderzoek, en om meer van haar cultuur in haar kunst te verwerken, werd in de afgelopen periode geleidelijk aan steeds zichtbaarder. En hoewel dit persoonlijke thema in de nieuwe collectie nog nadrukkelijker de boventoon voert, verbeeldt zij het in een veel minder fel kleurenpalet dan gebruikelijk en in een stijl die meer neigt naar abstractie en een vrijere vorm van expressie.
Maar het zijn vooral ook haar onderzoek naar en experimenten met nieuwe en organische materialen die het werk zo verrassend maken. Het zijn inderdaad die materialen, waaronder vooral koffie, maar ook kurkuma, blauwsel, houtskool, was, pemba en reepjes zwarte katoen, die de historische en spirituele band met de cultuur van haar voorouders zo treffend aan het licht brengen. Sri grijpt naar informatie en elementen uit haar geschiedenis en brengt ze – laag op laag, sterk verdund of juist dikker, soms bewust maar meestal intuïtief en experimenteel – geleidelijk aan tot leven in haar werk. Warme aardetinten, doorschijnende doeken, batik stempels, subtiele lijntekeningen, grote naaisteken, en ook oude roestige spijkers en ijzerdraad, ze dragen allemaal bij aan die gelaagdheid van materiaal, maar ook de gelaagdheid in de associaties en gevoelens die het werk uitbeeldt en oproept. Met haar nieuwe collectie lijkt Sri Irodikromo een nieuwe weg in haar artistieke carrière in te slaan. Een weg die een heel persoonlijke richting en diepgang laat zien. Het resultaat van een ontwikkeling die geleidelijk aan, zachtjes, maar toch aanhoudend en doordringend, over haar heen lijkt te zijn gekomen, net als Udan Liris … zachte regen.
Ik hoop dat de recente kunstwerken van Sri Irodikromo helpen om de menselijke essentie te verheffen. Aan kunstenaars tonen ze de noodzaak om creatieve praktijken duurzaam te maken. Daarom denk ik dat Sri een van de eerste beeldend kunstenaars in Suriname is, die de lat voor ons allemaal behoorlijk hoog legt om deze noodzaak aan te pakken. Zal ze de ingeslagen weg met haar solotentoonstelling Udan Lirisvoortzetten?
Udan Liris
Udan Lirisbetekent zachte regen. Ik loop door deze manifestatie met kinderlijke verwondering. Het ‘regent’ koffie, naast andere materialen die worden gebruikt in Sri’s nieuwe kunstwerken in Readytex Art Gallery (RAG). Deze betovering manifesteert zich als een complex systeem van creatieve expressie. Zou het kunnen dat Sri ons meeneemt op een reis om ons eraan te herinneren dat koffie, net als andere producten die we dagelijks consumeren, een onmenselijke geschiedenis heeft? Een verhandeling over een geschiedenis die we nooit zullen begrijpen omdat deze niet vertelde verhalen naar het graf zijn meegenomen. Verhalen over een volk dat ooit in Suriname arriveerde als arbeidsgoed, nu verborgen in Sri’s beelden die mijn verbeelding prikkelen. Dit gebeurt allereerst bij het schilderij Jaji.
Javaanse contractarbeiders die op hetzelfde schip in Suriname aankwamen, noemden elkaar ‘jaji‘ (schip-genoot). “Ze waren geen familie en kenden elkaar ook niet voordat ze elkaar op het schip ontmoetten”, volgens Sri. Ze vervolgt: “Maar na de reis, tegen de tijd dat ze samen het schip verlieten, waren ze meestal goede vrienden geworden en beschouwden ze elkaar vaak wel als familie.” Omdat ze de macht hadden om de omstandigheden waaraan hun arbeid hen blootstelde te veranderen, vonden ze kracht en deden ze bijna alles samen. Omdat ze vaak in één dorp zouden wonen, werkten ze samen en werden samen oud.
Sri Irodikromo, Jaji, koffie, blauwsel, kurkuma, houtskool en bijenwas op canvas, 145x145cm, 2021 – USD 2000 / FOTO Courtesy Readytex Art Gallery
Deze tentoonstelling gaat over identiteit en gemeenschap. In dit gesprek zie ik identificatie: een proces waarin “identiteit niet is wie je bent, maar identiteit is wat je uitvoert”, zoals mijn gedachten me doen denken aan de argumenten van een mentor. Identificatie is wat we kennen als alakondre fasi in Suriname. Zo wordt het gezin opnieuw geschapen: onder druk van een systeem van contractarbeid. In de context van Suriname ontwikkelt de Javaanse gemeenschap (evenals andere gemeenschappen) zich voorbij de grenzen van etniciteit. De verhalen van Sri onderzoeken meer mysteries. Andere onderwerpen in Udan Liriszijn bijvoorbeeld: ‘banyu’, ‘menyan’, ‘pertapan’, ‘rahasia’ en ’tyekelan’. Ondanks dat deze begrippen niet letterlijk naar het Nederlands te vertalen zijn, licht Sri ze toe: water, wierook, meditatieplaats, geheim en bescherming. Vanwege het universele aspect is mijn aandacht vooral op dat laatste gevestigd.
Tyekelan
In de Javaanse cultuur is de traditie van bescherming tegen het kwaad ‘tyekelan’. “Je krijgt het bijvoorbeeld van een ‘wong pinter’ of een ‘kaun’ (spirituele leiders)”, zoals Sri haar kennis en intuïtie het uitleggen. “Dit kan op verschillende manieren gebeuren, zoals door middel van een gebed, as van wierook, naalden of spelden, of door een zwart koord dat je om je pols draagt.” Ik heb nu geleerd dat deze bescherming zelfs onder de huid kan worden aangebracht. De installatie Tyekelan is een van de kunstwerken waarin blauw de boventoon voert. In verschillende culturen wordt blauwsel gebruikt om te beschermen tegen negatieve invloeden. Sri: “Mensen die ziek zijn bijvoorbeeld, of baby’s, worden gebaad met water waarin het blauw is opgelost, en je ziet vaak Javaanse baby’s met een blauwe stip op hun voorhoofd.” Ik denk meteen aan indigo, en de geschiedenis van deze kleur door de tijd heen.
Sri Irodikromo, Tyekelan, koffie, pemba (kaolien), kurkuma, roestige spijkers, katoendraad, bijenwas, lycra textielstrip en borduursel op onbewerkt canvas, 90x158cm, 2021 – VERKOCHT / FOTO Courtesy Readytex Art Gallery
Sri is zich bewust van kleur als iets heiligs. Deze magische substantie in natuur en cultuur is voor mij de heilige graal voor beeldend kunstenaars. De Heilige Graal is een middeleeuwse legende over een kom of beker waarin naar verluidt, het bloed van Christus werd verzameld door Jozef van Arimathea bij de kruisiging van Christus; de beker die hij gebruikte bij het Laatste Avondmaal; de speerpunt waarmee hij werd doorboord terwijl hij aan het kruis hing; of de edelsteen die van Lucifers kroon viel toen die uit de hemel viel. De bovennatuurlijke krachten van de graal zijn divers (Wikipedia). Ik geloof dat Sri deze heilige graal gebruikt als een onzichtbare dialoog in Udan Liris om te activeren wat Michael Taussig de “magische polymorfe substantie” noemt. Hij beschrijft het als het vermogen van kleur om alle zintuigen te prikkelen (Taussig, 2009). Geeft Sri’s nieuwe benadering van creatieve technologie een essentie om de moderniteit waar veel lokale kunstenaars aan vast lijken te zitten, te overtreffen?
We kunnen ‘moderne’ producties van kleur niet als heilig of betoverend beschouwen. Volgens Taussig verwijdert deze “dappere nieuwe wereld van kunstmatig gecreëerde chemische magie” ons van de taal van de alchemie. Sinds de verlichting van steden in de 19e eeuw, creëert de industrie van kolengas een afvalproduct waaruit kleur en ongeveer alles wordt gemaakt in één machtige mimesis van de natuur, waardoor we de taal van het verbinden met kleur verliezen (Taussig, 2009). Maar wereldwijd worden kunstenaars zich steeds meer bewust van vervuiling door deze ‘moderne’ uitvinding. Ook Sri. Ze slaat een nieuwe richting in die signalen geeft aan collega’s en hopelijk een rimpeleffect creëert. Haar tentoonstelling doet denken aan magie in de manier waarop kleuren in het spel worden gebracht binnen sjamanistische praktijken. In zijn boek noemt Taussig dit ‘mana’: “een buitengewone substantie, onzichtbaar, wonderbaarlijk en spiritueel, die alle werkzaamheid en leven bevat”.
Re-imagining
Is Sri’s proces van verandering een proces van ‘re–imagining’? Monique NouhChaia vindt dat Udan Liriseen nogal kritische lading heeft. Ze noemt het “praten over de migratie van mensen met alle negatieve en mooie dingen eromheen”. In het werk Jaji bijvoorbeeld ziet ze “een laag over de ‘poppenmeester’, door de armen van de wajangpop die Sri over het beeld heeft getekend”. Heeft Sri de over het werk getekende wajangpop gebruikt als een verwijzing naar de inclusie als kritiek op de kolonisator/overheerser die mensen zoveel onrecht heeft aangedaan?
In mijn gesprek met dit schilderij is mijn aandacht gevestigd op het materiaal dat wordt gebruikt in relatie tot manieren van weten en niet-weten; Ik moet denken aan een citaat: “De afgelopen drie decennia heeft er een stille revolutie plaatsgevonden in ons begrip van de geschiedenis van de ‘Westerse’ filosofie. Zo stil zelfs dat maar weinigen het hebben opgemerkt. Wat deze revolutie teweeg heeft gebracht, is het besef dat enkele van de meest invloedrijke filosofen in het ‘Westen’ de bedoeling hadden dat hun filosofie niet alleen een verzameling doctrines zou zijn, louter intellectuele inhoud, maar vooral een levenskunst. Zoals de meeste revoluties, gaat deze over hoe we ons verhouden tot het verleden.” (Bradatan, 2015).
Is Udan Lirisgerelateerd aan deze revolutie? Ik beschouw Sri’s levensechte en duurzame benadering echter als non-filosofie. Deze tentoonstelling demonstreert ongetwijfeld op een fascinerende manier de kruising tussen sociale rechtvaardigheid en ecologie; het verbindt de huidige milieucrisis, kolonialisme, racisme en kapitalisme.
Udan Liristoonde mij dubbelzinnigheid. Verbond het me opnieuw met alchemie? Ik ervoer alakondre fasi. De term alakondre is afgeleid van de winti-filosofie, wat universeel betekent volgens het woordenboek (Ensie, 2017); fasi staat voor model. Ik was gefascineerd door Sri’s verbeeldingskracht: “alakondre is een transparante verschijning”. Daarom concludeerde ik dat Udan Liriswerd opgevoerd op basis van weten en niet-weten. Deze essentie van de 21e eeuw is waar ik aan herinnerd werd door Sri’s magie. Moeten andere, recentere toepassingen van alakondre in Suriname en daarbuiten inspiratie putten uit haar aanpak?
Wanneer: Vrijdag 12 november t/m zaterdag 4 december, 2021. Openingstijden: maandag-vrijdag van 08:00 am-04:30 pm, en op zaterdag van 08:30 am-1:30 pm.
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) werkt samen met het merk EdKe en de performance persona Tumpi Flow. Opgeleid in de civiele techniek opereert ‘hij’ met focus op beeldtaal en creatief schrijven. Als een hybride-intuïtief concept voert ‘zij’ politieke interventies uit die verband houden met sociale praktijk. Als onderzoeker is ‘het’ gericht op het activeren van performatieve politiek en het manifesteren van rituelen, beide gerelateerd aan creatieve counseling en civic engineering van een cyborg-feministisch project.
Sri Irodikromo, Pertapan, coffee, charcoal, wood glue, bee’s wax, rusted nails and iron wire on unprepared canvas, suspended on bamboo scroll, 97x155cm, 2021 – USD 1500 / PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery
I hope that Sri Irodikromo’s recent artworks are helping to elevate the human essence. To artists, they demonstrate an urgency how to make creative practices sustainable. Therefore, I think that Sri is one of the first visual artists in Suriname, setting the bar quite high for us all to tackle this necessity. Will she continue the path she took with her solo exhibition Udan Liris?
Udan Liris
Udan Lirismeans soft rain. I am walking through this manifestation with childlike wondering. It ‘rains’ coffee, among other materials used in Sri’s new artworks staged at Readytex Art Gallery (RAG). This ‘spell’ manifests as a complex system of creative expression. Could it be that Sri takes us on a journey to remind that, like other products we consume daily, coffee carries an inhumane history? A discourse about a history we will never grasp because these untold stories were taken to the graves. Narratives, about a people who once arrived in Suriname as labor commodity, now hidden in Sri’s visuals that triggers my imagination. This event starts at Jaji.
Javanese indentured laborers that arrived in Suriname on the same ship called each other ‘jaji‘ (shipmate). “They were not family, nor did they know each other before meeting on the ship”, according to Sri. She continues: “But after the journey, by the time that they left the ship together, they had usually become good friends and often regarded each other as family.” Having the agency to transform the conditions to which their labor exposed them, they found strength and did almost everything together. Because they would often end up living in one village, they worked and grew old together.
Sri Irodikromo, Jaji, coffee, bluing, kurkuma, charcoal and bee’s wax on canvas, 145x145cm, 2021 – USD 2000 / PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery
This exhibition discusses identity and community. In this conversation, I see identification: a process in which “identity isn’t who you are, but identity is what you perform”, as my mind reminds me of a mentors’ arguments. Identification is what we know as alakondre fasi in Suriname. Thus, re-created family under pressure of a system of indentured labor. In the context of Suriname, the Javanese community, like other communities, had developed beyond the borders of ethnicity. Sri’s storytelling explored more mysteries. Other subjects in Udan Liris are e.g.: ‘banyu’, ‘menyan’, ‘pertapan’, ‘rahasia’, and ‘tyekelan’. Despite the fact that these terms cannot be literally translated into English, Sri explains them as: water, incense, meditation place, secret and protection. Because of its universal aspect, my attention was especially drawn to the latter.
Tyekelan
In Javanese culture, the tradition of protection against evil is ‘tyekelan’. “You get it from for example a ‘wong pinter’ or a ‘kaun’ (spiritual leaders)”, as Sri her knowledge and intuition explain it. “This can include several things such as a prayer, ash from incense, needles or pins, or a black cord that you wear around your wrist.” I have now learned that this protection can even be applied under one’s skin. The installation Tyekelan is one of the artworks in which blue dominates. In various cultures, bluing is used to protect against negative influence. Sri: “People who are sick for example, or babies, are bathed with water in which bluing has been dissolved, and you can often see Javanese babies with a blue dot on their foreheads.” I instantly think of indigo, and the history this color carries over time.
Sri Irodikromo, Tyekelan, coffee, pemba (kaolin), kurkuma, rusted nails, cotton thread, bee’s wax, lycra textile strip and embroidery on unprepared canvas, 90x158cm, 2021 – SOLD / PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery
Sri is aware of color as a something sacred. To me, this magical substance in nature and culture is the holy Grail to visual artists. The Holy Grail is a medieval legend about a bowl or cup in which the blood of Christ was allegedly collected by Joseph of Arimathea at Christ’s crucifixion, the cup he used at the Last Supper, the spear point with which he was pierced while hanging on the cross or the gemstone that fell from Lucifer’s crown as he fell from heaven. The Grail’s supernatural powers are diverse (Wikipedia). I believe that Sri is using this holy grail as an invisible dialogue in Udan Liristo activate what Michael Taussig calls the “magical polymorphous substance”. He describes it as color’s ability to excite all senses. Is Sri’s new approach of creative technology giving an essence to surpass the modernity many local artists seem to be stuck with?
We cannot see ‘modern’ productions of color as sacred or enchanting. According to Taussig, this “brave new world of artifice created chemical magic” displaces us from the language of alchemy. Since the illumination of cities of 19th century, the industry of coal gas creates a waste product from which color and just about everything else is made in one mighty mimesis of nature, which makes us lose the language of connecting with color (Taussig, 2009). But globally, artists are becoming more aware of pollution by this ‘modern’ invention. Sri too. She takes on a new direction that signals to colleagues and hopefully creates a ripple effect. Her exhibition reminds of magic in the way colors are brought into play within shamanic practices. In his book, Taussig refers to this as ‘mana’: “an extraordinary substance, invisible, marvelous, and spiritual, containing all efficacy and life”.
Re-imagining
Is Sri’s process of change one of re-imagining? Monique NouhChaia thinks Udan Liris has quite a critical charge. She refers to it as “talking about the migration of people with all the negative and beautiful things around it.” In the work Wayang for example, she sees “a layer over the ‘puppet master’, through the arms of the wayang doll Sri has drawn over the image.” Did Sri use the wayang doll drawn over the work as a reference to inclusion as a critique of the colonizer/ruler who has wronged people so much?
Sri Irodikromo, Wayang, coffee and bee’s wax on cotton textile washed in soda ash, suspended on bamboo scroll, 120x180cm, 2021 – SOLD / PHOTO Ada Korbee
In my conversation with this painting, my focus draws to the material used in relation to ways of knowing and not-knowing; I am reminded of a quote in Dying for Ideas:
“A quiet revolution has been taking place over the last three decades in our understanding of the history of ‘Western’ philosophy. So quiet, in fact, that few have noticed it. What this revolution has brough forth is the realization that some of the most influential philosophers in the ‘West’ intended their philosophy to be not simply a body of doctrines, sheer intellectual content, but above all an art of living. Like most revolutions, this one, is about how we related to the past.” (Bradatan, 2015)
Is Udan Lirisrelated to this revolution? However, I look at Sri’s lifelike and sustainable approach as non-philosophy. Udan Lirissurely demonstrates the intersection between social justice and ecology in a fascinating way; it connects the current environmental crisis, colonialism, racism, and capitalism.
Udan Lirisshowed me ambiguity. Did it re-connect me with alchemy? I experienced alakondre fasi. The term alakondre derived from winti philosophy, meaning universal according to the dictionary (Ensie, 2017); fasi stands for model. I was fascinated by Sri’s imagination: “alakondre is a transparent appearance”. Therefore, I conclude that Udan Liriswas staged on the bases of knowing and not-knowing. This essence of the 21st century is what I was reminded of by Sri’s magic. Should other more recent uses of alakondre in Suriname and beyond, take inspiration from her approach?
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) works in conjunction with the brand EdKe and the performance persona Tumpi Flow. Educated in civil technical engineering, ‘he’ operates with focus on visual language and creative writing. As a hybrid-intuitive concept, ‘she’ performs political interventions related to social practice. As researcher ‘it’ is focused on activating performative politics and manifesting rituals, both related to creative counseling and civic engineering of a cyborg feminist project.
When: Friday December 10th, 2021, until Saturday January 1st, 2022, during the regular opening hours from Monday-Friday from 8:00 am-4:30 pm, and on Saturday from 8:30 am-1:30 pm. In accordance of course, with the COVID-19-measures.
‘Udubaki’ is the Sranantongo word for wooden box and for publicity, and in this art manifestation Miguel E. Keerveld uses it as a metaphor for servitude in relation to spirituality. UDUBAKI part one also zooms in on feelings of inclusion, diversity and identification.
UDUBAKI part one is on view from Friday, December 10th, 2021, through Saturday, January 1st, 2022. You are most welcome to visit at your own convenience during the gallery’s regular opening hours.
Readytex Art Gallery (RAG) will be scheduling appointments on Saturdays for personal or small-group guided viewing sessions, so please let them know (through WhatsApp: 0894 5911 or e-mail: info@readytexartgallery.com), if you are interested in joining one of those.
+++
Please enjoy the photo gallery below, the making of UDUBAKI part one.
When: Friday January 7th, 2022, until Saturday January 29th, 2022, during the regular opening hours from Monday-Friday from 8:00 am-4:30 pm, and on Saturday from 8:30 am-1:30 pm. In accordance of course, with the COVID-19-measures.
Starting Friday January 7th, 2022, Readytex Art Gallery (RAG) will showcase the next edition of the group exhibition or art manifestation, UDUBAKI part two, once again with work from artists affiliated to our gallery, as well as work from several guest artists. This exhibition is the fourth art manifestation within the year-long projectALAKONDRE: A space in time, under the direction of Curator-in-Residence and artist Miguel E. Keerveld, who also enables other artists to take on the curatorship role. The first exhibition was LUNAR. After that followed Udan Liris, and UDUBAKI part one.
This part of UDUBAKIcontinues to build on our artistic research and conversations about the role of ‘Alakondre’ in Surinamese art. Miguel makes UDUBAKI part two from the concept I kroywara I: I walk with you and you walk with me. His inspiration comes from the term and custom koiwara of the Kariña, a Caribbean-Indigenous community that uses fire during rituals and for the preparation of their agricultural plots. First, for the general preparations moshiro, in which everyone is involved. That is followed by koiwara, a family ritual among mothers and children, during which woodpiles of insufficiently burned tree trunks and branches are burned again. Miguel selected the works of the before-mentioned artists based on this inspiration and the question: To what extent are women and children recurring elements in Surinamese visual imagery?
UDUBAKI part two is on display from Friday January 7th until Saturday January 29th, 2022. Due to the COVID-measures there will not be an opening reception. You are most welcome to visit during the regular opening hours of the gallery.
If there is sufficient interest Readytex Art Gallery will schedule guided viewing sessions for individuals or small groups on Saturdays, so please let them know (through WhatsApp: 0894 5911 or e-mail: info@readytexartgallery.com)if you are interested in those.
Onlangs is bell hooks (Gloria Jean Watkins, Verenigde Staten, 1952-2021) overleden. Ze richtte zich in haar werk op het belang van liefdesethiek en vertelde ons: zodra we ervoor kiezen om lief te hebben, handelen we op een manier die onszelf en anderen bevrijdt. Daarom is een herwaardering van onze religieuze ervaringen noodzakelijk om ons collectieve verdriet te helen. Sociale verandering kan ons brengen naar een radicale politieke visie; een liefdesethiek om mensen te ‘bekeren’ (hooks,1994). Een poging tot het bekeren van mensen is de expositie UDUBAKI in Readytex Art Gallery (RAG), uitgevoerd in drie delen. Van 10 december 2021 tot en met 1 januari 2022 het eerste deel en deel twee is te zien tussen 7 en 29 januari 2022.
Ons eigen surrealisme
Schilderijen, beelden en installaties geven uiting aan ons eigen surrealisme in UDUBAKI part one. Maar wat is surrealisme eigenlijk? Volgens de kunstgeschiedenis brengen de surrealisten beelden tot stand die uitdrukking geven aan het irrationele en onderbewuste, door middel van droombeelden en associaties (Kletter en Ter Veer, 2012). Deze versmelting van het voorwerp en de betekenis ervan manifesteert zich ook in UDUBAKI part one; een verschijning van kennis als bewuste en onbewuste verbeeldingen en vervorming van de menselijke realiteit. Ik gebruikt het surrealisme daarom als een bijzonder netwerk, waarbij ik aan voorouderlijke kennis denk. Is het surrealisme een nabootsing van ‘het anders dan het menselijke’? Met UDUBAKI part onevoel ik iets ongrijpbaars dat zich kan manifesteren via dromen, in de kunst en middels visioenen. Kortom iets spiritueels, en ik geloof dat het ‘anders dan het menselijke’ dit dirigeert.
Kurt Nahar, A Never-Ending Story? volume 4, installation, 2021 / FOTO’s 1 & 4 Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)/Gilbert Jacott & FOTO’s 2 & 3 Ada Korbee
Miguel E. Keerveld, A Never-Ending Story? volume 0, installation, 2020 / FOTO’s Ada Korbee
Deelnemende kunstenaars van UDUBAKI part one waren: Delvin Bisoina, Dhiradj Ramsamoedj, EdKe, Kenneth Flijders, Kurt Nahar, Leonnie van Eert, Rinaldo Klas, Rachel Nijman, Roddney Tjon Poen Gie, Steven Towirjo, Wanda Eduards en Xavier Robles de Medina. Gaandeweg het traject diende de performance persona tumpi flow zich aan en de ‘local master’ was John Lie A Fo. Bij de entree installeerde Kurt Nahar het werk A Never-Ending Story? volume 4. Deze versie – onderdeel van een performance die zich in 2020 openbaarde als volume 0, tijdens de eendaagse expo NET’ALENG: You are NOT invited! – bevatte naast werk van meer dan 30 personen ook twee schilderijen van John Lie A Fo: Rite en Le pharmacien. Vanaf het middelpunt van de zaal, achter Kurts installatie, ontmoette de bezoeker La signe du sweri gado van John en de achterkant van twee andere schilderijen. Om te weten van wie deze twee schilderijen waren, moest de bezoeker niet alleen durven de expositie te betreden; die moest vooral ook erdoor lopen en contact maken met de werken van de verschillende kunstenaars. Daarna kon men duidelijk zien dat twee schilderijen van Rinaldo Klas in dialoog waren met La signe du sweri gado en een ander werk.
John Lie A Fo, Rite, gemengde techniek op papier, 88x68cm, 2008/ FOTO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)/William TsangJohn Lie A Fo, Le pharmacien, 2020 / FOTO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)John Lie A Fo, La signe du sweri gado / FOTO Ada KorbeeRinaldo Klas, Untitled (zowel links als rechts) / FOTO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)/Gilbert Jacott
Ook Putu Re-Imagined, een installatie met werk van Wanda Eduards, openbaarde zich in het midden van de expositie. Verder maakten de beelden Kumbat’tey van Steven Towirjo en Transformation van Roddney Tjon Poen Gie deel uit van deze plek: UDUBAKI’s navel. Je ontkwam er niet aan om dat allemaal tot je te nemen, ongeacht of je ervoor koos de route links- of rechtsom af te leggen. Misschien voelde je dat het gesprek in de navel van UDUBAKI belangrijk was voor een behoefte om onszelf te transformeren? Of werd je door kunst bekeerd? Voor mij leek het alsof menselijke processen en datgene wat ‘anders dan het menselijke’ is op deze plek in verbinding waren … Misschien verscheen kunst hier als een vorm van kennen? Hiervoor was Putu Re-Imagined noodzakelijk.
Diverse onderdelen van de installaties ‘Putu re-imagined’, ‘Kumba’tey’, ‘Transformation’ / FOTO’s 1, 3 & 4 Ada Korbee & FOTO 2 Tekening putu uit Encyclopaedie der Karaiben & FOTO 5 Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)/Gilbert Jacott
Putu
Putu is een vierkant stuk letterhout met scherpe randen. Terwijl vrouwen deze Inheemse strijdknots beschilderen, wordt het handvat door mannen met gekleurde warimbo-repen omvlochten. Dit instrument wordt om de pols vastgebonden en bij strijd gebruikt. Nu vervaardigt men het vooral voor feestelijke en spirituele doeleinden, of voor verkoop aan musea (Ahlbrinck, 1931). Tegenover de aldoor draaiende Putu Re-Imagined hangt The Negro Bible: A Non-existing Manual? volume 0. Deze installatie fungeert als performance van tumpi flow die zich als een driedimensionale mamiomanifesteert; een vorm van verschijning volgens het afrofuturisme dat de artistieke praktijk van het tegelijkertijd navigeren door het verleden, het heden en de toekomst bevordert (Gaskins, 2016). Een andere mamio in de expositie is een schilderij van Kenneth Flijders met gelijknamige titel. Is hier sprake van intuïtie als alternatieve manier van weten?
The Negro Bible: A Non-existing Manual? volume 0, installatie / FOTO Ada KorbeeThe Negro Bible: A Non-existing Manual? volume 0, installatie / FOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Gilbert JacottKenneth Flijders, Mamio, 2021 / FOTO Ada KorbeeInstallatie / FOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Gilbert Jacott
Omdat ik het surrealisme als een vorm van weten beschouw, ervaar ik kunst als kennis. Geïnspireerd hierdoor verbind ik het surrealisme met maskers. Met deze focus op het surrealisme in de context van UDUBAKI part one begrijp ik dat kunstvoorwerpen specifieke betekenissen hebben: geloof, magie en transformatie. Het is mij intussen duidelijk geworden dat een persoon die bij zulke percepties betrokken is, geen individu meer is omdat die zichzelf verliest én zuivere, willoze, pijnloze, tijdloze verschijning van kennis wordt (Lang, 1999). Neem bijvoorbeeld de kunst van vodou: een spirituele levensstijl of religie van een specifieke gemeenschap. Patrick Goodness, docent in de studie van oude culturele mythologieën, maakt onderscheid tussen voodoo en vodou. Voodoo is gebaseerd op een misinterpretatie: voor velen komt het neer op toveren met poppen door er pinnen in te steken. Maar bij deze verbeelding denk ik aan maar één historische figuur: Jezus Christus. Goodness geeft aan dat vodou iets heel anders is, omdat het ritueel van vijanden pijn doen en/of het transformeren van de doden niet klopt bij wat vodou is. Vodou is meer dan een geloof; het is een manier van leven in en met de gemeenschap. De misinterpretatie van vodou komt door popular culture. Hoewel vodou priesters hun gemeenschap tot actie motiveren, waardoor het de Haïtiaanse Revolutie(1791-1804) heeft kunnen activeren, ligt de oorsprong van het poppen met pinnen bewerken in Europa (14e-16e eeuw), bedoeld als strijd tegen hekserij. Het is minstens verbazingwekkend dat het over het algemeen vrouwelijke poppen waren. De overname van het gebruik van poppen met pinnen in vodou werd gebruikt om slavenmeesters uit te drijven; een ritueel dat vaak gecombineerd ging met vuurdans. Binnen het Caribisch gebied is vodou dan ook een politieke kracht, maar poppen steken met pinnen is niet Afrikaans noch Caribisch (Goodness, c.a. 2019).
NOMATEMBA, installatie, 2021 / FOTO’s Ada Korbee
In het algemeen verwijst UDUBAKI naar de correlatie tussen dienstbaarheid en spiritualiteit. Daarom richten voorwerpen in deze expositie zich op de religieuze ervaring van kunst: de verschijning van goden (Anderson, 2011). Ik beschouw deze ervaring als het surrealisme: een vorm van spiritualiteit. Maar in Suriname heerst taboe op spirituele ervaringen, zoals ook op sommige religieuze uitingen. Gelukkig dat kunst kan fungeren als religie voor mensen wier religie is ingestort, want religie en/of mystiek leren ons dat er dimensies van ervaring zijn die resulteren in het ontwikkelen van interessante connecties. Hierdoor leren we aspecten van de realiteit kennen die we zouden missen als kunst niet als kennisvorm wordt beschouwd (Kuhn, 2021). Closer To Truth onderzoekt de vraag: What is Philosophy of Art? Volgens het onderzoek beschouwt men kunst tegenwoordig ook als object om zorgvuldig te luisteren, te kijken, en te lezen (Kuhn, 2021).
Never Ending Story vol. 5, installatie / FOTO Ada KorbeeNever Ending Story vol. 5, installatie / FOTO Ada KorbeeInstallatie / FOTO Ada KorbeeInstallatie / FOTO Ada Korbee
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) werkt samen met het merk EdKe en de performance persona Tumpi Flow. Opgeleid in de civiele techniek opereert ‘hij’ met focus op beeldtaal en creatief schrijven. Als een hybride-intuïtief concept voert ‘zij’ politieke interventies uit die verband houden met sociale praktijk. Als onderzoeker is ‘het’ gericht op het activeren van performatieve politiek en het manifesteren van rituelen, beide gerelateerd aan creatieve counseling en civic engineering van een cyborg-feministisch project.
bell hooks(Gloria Jean Watkins, United States, 1952-2021) recently passed away. She focused on the importance of love ethics in her work and told us: once we choose to love, we act in a way that liberates ourselves and others. Therefore, a reevaluation of our religious experiences is necessary to heal our collective grief. Social change can lead us to a radical political vision, a love ethic to “convert” people (hooks, 1994). An attempt at converting people is the UDUBAKI exhibition in Readytex Art Gallery (RAG), which consists of three parts. From December 10, 2021, to January 1, 2022, the first part and part two can be seen between January 7 and 29, 2022.
Our own surrealism
Paintings, sculptures, and installations express our own surrealism inUDUBAKI part one. But what exactly is surrealism? According to art history, the surrealists create images that express the irrational and subconscious, through dream images and associations (Kletter and Ter Veer, 2012). This fusion of the object and its meaning also manifests itself in UDUBAKI part one; an appearance of knowledge as conscious and unconscious imaginations and distortion of human reality. I therefore use surrealism as a special network, thinking of ancestral knowledge. Is surrealism an imitation of the ‘other-than-the-humanly’? With UDUBAKI part oneI feel something elusive that can manifest itself through dreams, in art and through visions. In short, something spiritual, and I believe that the ‘other-than-the-humanly’ directs it.
Kurt Nahar, A Never-Ending Story? volume 4, installation, 2021 /PHOTOS 1 & 4 Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)/Gilbert Jacott & PHOTOS 2 & 3 Ada Korbee
Miguel E. Keerveld, A Never-Ending Story? volume 0, installation, 2020 / PHOTOS Ada Korbee
Artists participating in UDUBAKI part one were Delvin Bisoina, Dhiradj Ramsamoedj, EdKe, Kenneth Flijders, Kurt Nahar, Leonnie van Eert, Rinaldo Klas, Rachel Nijman, Roddney Tjon Poen Gie, Steven Towirjo, Wanda Eduards and Xavier Robles de Medina. Gradually the performance persona tumpi flow presented itself and the ‘local master’ was John Lie A Fo. At the entrance, Kurt Nahar installed the work A Never-Ending Story? volume 4. This version – part of a performance that revealed itself in 2020 as volume 0, during the one-day expo NET’ALENG: You are NOT invited! – that included work by more than 30 people, also contained two paintings by John Lie A Fo: Rite and Le pharmacien. From the center of the room, behind Kurt’s installation, the visitor encountered John’s La signe du sweri gado and the backs of two other paintings. To find out who these two paintings belonged to, the visitor not only had to dare to enter the exhibition; he also had to walk through it and connect with the works of the different artists. After that, one could clearly see that two paintings by Rinaldo Klas were in dialogue with La signe du sweri gado and another work.
John Lie A Fo, Rite, mixed media on paper, 88x68cm, 2008/ PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)/William Tsang John Lie A Fo, Le pharmacien, 2020 / PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG) Rinaldo Klas, Untitled (both left and right) / PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)/Gilbert JacottJohn Lie A Fo, La signe du sweri gado / PHOTO Ada Korbee
Putu Re-Imagined, an installation with work by Wanda Eduards, also appeared in the middle of the exhibition. Furthermore, the images Kumbat’tey by Steven Towirjo and Transformation by Roddney Tjon Poen Gie were part of this place: UDUBAKI‘s navel. You couldn’t help but take it all in, regardless of whether you chose to take the route to the left or to the right. Perhaps you felt that the conversation in UDUBAKI‘s navel was important for a need to transform ourselves? Or were you converted through art? It seemed to me that human processes and that which is ‘other-than-the-humanly’ were connected in this place… Maybe art appeared here as a form of knowing? Putu Re-Imagined was necessary for this.
Several parts from the installations ‘Putu re-imagined’, ‘Kumba’tey’, ‘Transformation’ / PHOTOS 1, 3 & 4 Ada Korbee & PHOTO 2 Drawing putu from Encyclopaedie der Karaiben & PHOTO 5 Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)/Gilbert Jacott
Putu
Putu is a square piece of letter wood with sharp edges. While women paint this Indigenous mace, the handle is braided by men with colored warimbo (Ischnosiphon gracilis) strips. This instrument is strapped to the wrist and used in battle. Now it is mainly produced for festive and spiritual purposes, or to sell to museums (Ahlbrinck, 1931). Opposite the revolving Putu Re-Imagined is The Negro Bible: A Non-existing Manual? volume 0. This installation functions as a performance of tumpi flow, which manifests itself as a three-dimensional mamio (patchwork quilt, patschwork pattern); a form of appearance according to Afrofuturism that promotes the artistic practice of simultaneously navigating the past, the present, and the future (Gaskins, 2016). Another mamio in the exhibition is a painting by Kenneth Flijders with the same title. Is intuition an alternative way of knowing in this case?
The Negro Bible: A Non-existing Manual? volume 0, installation / PHOTO Ada KorbeeThe Negro Bible: A Non-existing Manual? volume 0, installation / PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Gilbert JacottKenneth Flijders, Mamio, 2021 / PHOTO Ada KorbeeInstallation / PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery/Gilbert Jacott
Because I see surrealismas a form of knowing, I experience art as knowledge. Inspired by this, I connect surrealism with masks. With this focus on surrealism in the context of UDUBAKI part one, I understand that art objects have specific meanings: faith, magic, and transformation. In the meantime, it has become clear to me that a person who is involved in such perceptions is no longer an individual because he loses himself and becomes a pure, will-less, painless, timeless appearance of knowledge (Lang, 1999). Take for example, the art of vodou: a spiritual lifestyle or religion of a specific community. Patrick Goodness, lecturer in the study of ancient cultural mythologies, distinguishes between voodoo and vodou. Voodoo is based on a misinterpretation: for many it comes down to the practice of magic with dolls by sticking pins in them. But in this imagination, I think of only one historical figure: Jesus Christ. Goodness points out that vodou is something completely different, as the ritual of hurting enemies and/or transforming the dead doesn’t match what vodou is. Vodou is more than a belief; it is a way of living in and with the community. The misinterpretation of vodou is due to popular culture. Although vodou priests motivate their community to action, enabling it to trigger the Haitian Revolution (1791-1804), pin-making dolls originated in Europe (14th-16th centuries), intended as a fight against witchcraft. It is at least astonishing that they were generally female dolls. The adoption of pin dolls in vodou was used to drive out slave masters; a ritual that was often combined with fire dance. Vodou is therefore a political force within the Caribbean; but sticking dolls with pins is neither African nor Caribbean (Goodness, c.a. 2019).
NOMATEMBA, installatie, 2021 / FOTO’s Ada Korbee
In general, UDUBAKI refers to the correlation between service and spirituality. That is why objects in this exhibition focus on the religious experience of art: the appearance of gods (Anderson, 2011). I regard this experience as surrealism: a form of spirituality. But in Suriname there is a taboo on spiritual experiences, as well as on some religious expressions. Fortunately, art can act as religion for people whose religion has collapsed, because religion and/or mysticism teach us that there are dimensions of experience that result in developing interesting connections. As a result, we learn aspects of reality that we would miss if art were not regarded as a form of knowledge (Kuhn, 2021). Closer To Truth explores the question: What is Philosophy of Art? According to the research, art is nowadays also seen as an object to carefully listen, look and read (Kuhn, 2021).
Never Ending Story vol. 5, installation / PHOTO Ada KorbeeNever Ending Story vol. 5, installation / PHOTO Ada KorbeeInstallation / PHOTO Ada KorbeeInstallation / PHOTO Ada Korbee
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) works in conjunction with the brand EdKe and the performance persona Tumpi Flow. Educated in civil technical engineering, ‘he’ operates with focus on visual language and creative writing. As a hybrid-intuitive concept, ‘she’ performs political interventions related to social practice. As researcher ‘it’ is focused on activating performative politics and manifesting rituals, both related to creative counseling and civic engineering of a cyborg feminist project.
When: Saturday February 5th, 2022, until Saturday February 26th, 2022, during the regular opening hours from Monday-Friday from 8:00 am-4:30 pm, and on Saturday from 8:30 am-1:30 pm. In accordance of course, with the COVID-19-measures.
René Tosari, Untitled, mixed media on canvas, 70x86cm, 2020 / PHOTO Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)
At Readytex Art Gallery (RAG) the third and final part of the UDUBAKI-exhibitions is already on schedule. Starting from Saturday February 5th you will be able to enjoy UDUBAKI part three, the next event within the larger ALAKONDRE: A space in time project. It is once again an exhibition, or rather an art manifestation, in which Readytex Art Gallery will show artwork by artists affiliated to the gallery, as well as work from several guest artists. The title UDUBAKI, Sranan for ‘wooden box’ and for ‘publicity’, is used as a metaphor for servitude in relation to spirituality.
With UDUBAKI part three, curator-in-residence and artist Miguel E. Keerveld focuses on ‘the emergence of magic’ through relational events in which we truly exist: a metaphor for knowledge and/or awareness. With this theme the curator concentrates on “intra-relations” or the connection between similarities and differences. Based on his conviction that we are at the same time one whole and diverse, Miguel focuses on “the manifestation of fractions of The Self and aspects that An Other does not have”, as he puts it. Using this as his point of departure for the February exhibition, he selected work by the artists Dakaya Lenz, Dhiradj Ramsamoedj, Helga Reigman, Jhunry Udenhout, Reinier Asmoredjo, Ruben Cabenda and Sunil Puljhun. The Surinamese master artist featured in this exhibition is René Tosari. Miguel also invited co-curator Sri Irodikromo to create a joint installation in which they reflect on the in-depth dialogues within ALAKONDRE: A space in time, the year-long project that is being developed in conjunction with the ‘Alakondre Krutu’ part 2. Just like the previous parts, UDUBAKI part three is a unique art manifestation that you must not just see, but rather one that you have to actually feel and experience. And that is only possible if you come and walk through it in person.
UDUBAKI part three is open from Saturday February 5th until Saturday February 26th, 2022. Due to the COVID-measures there will not be an opening reception. You are most welcome to visit during the regular opening hours of the gallery.
If there is sufficient interest Readytex Art Gallery will schedule guided viewing sessions for individuals or small groups on Saturdays, so please let them know (through WhatsApp: 0894 5911 or e-mail: info@readytexartgallery.com)if you are interested in those.
The making of … UDUBAKI part three / PHOTOS Courtesy Readytex Art Gallery (RAG)
+++
Bij Readytex Art Gallery staat inmiddels het derde en laatste deel van de UDUBAKI-exposities op schema. Vanaf zaterdag 5 februari is UDUBAKI part three te zien in de galerie; het eerstvolgend onderdeel van het grotere ALAKONDRE: A space in time-project. Ook in deze groepsexpositie ofwel kunstmanifestatie wordt er werk van kunstenaars getoond die bij Readytex Art Gallery zijn aangesloten, en werk van enkele gastkunstenaars. De titel UDUBAKI, Sranan voor ‘houten bak’ én voor ‘openbaarheid’, wordt gebruikt als metafoor voor dienstbaarheid in relatie tot spiritualiteit.
Met UDUBAKI part three richt curator-in-residence en kunstenaar Miguel E. Keerveld zich op ‘het ontstaan van magie’ door relationele gebeurtenissen waarin we echt bestaan: een metafoor voor kennis en/of bewustzijn. Met dit thema concentreert de curator zich op “intra-relaties” of de verbinding tussen gelijkenissen en verschillen. Gebaseerd op zijn overtuiging, dat we gelijktijdig een geheel en divers zijn, richt Miguel zich op “de manifestatie van fracties van Het Zelf en aspecten die Een Ander niet heeft”, zoals hij het verwoordt. Met dit uitgangspunt selecteerde hij voor de maand februari werk van Dakaya Lenz, Dhiradj Ramsamoedj, Helga Reigman, Jhunry Udenhout, Reinier Asmoredjo, Ruben Cabenda and Sunil Puljhun. De Surinaamse meesterkunstenaar wiens werk te zien zal zijn is René Tosari. Ook nodigt Miguel co-curator Sri Irodikromo uit om in een gezamenlijke installatie te reflecteren op diepgaande dialogen binnen het huidige ALAKONDRE: A space in time, een jaarlang project dat in samenhang met onze ‘Alakondre Krutu’ deel 2 tot stand komt. Net als de eerste twee delen is ook UDUBAKI part three een unieke kunstmanifestatie die u niet alleen moet zien, maar meer nog moet beleven. En dat kan alleen als u de expositie ook echt persoonlijk komt ervaren.
UDUBAKI part three is geopend van zaterdag 5 februari tot en met zaterdag 26 februari 2022. Rekening houdende met de Covid-maatregelen zal er geen openingsreceptie zijn.
Bij voldoende belangstelling zal Readytex Art Gallery afspraken inplannen op de zaterdagen voor begeleide kijksessies voor individuen of kleine groepjes, dus laat de galerie weten (via WhatsApp: 0894 5911 of e-mail: info@readytexartgallery.com) wanneer u hierin geïnteresseerd bent.
When: Saturday March 12th, 2022, until Saturday April 2nd, 2022, during the regular opening hours from Monday-Friday from 8:00 am-4:30 pm, and on Saturday from 8:30 am-1:30 pm. In accordance of course, with the COVID-19-measures.
In Readytex Art Gallery (RAG) the first major solo exhibition for this year will be LA VIE – A LIBI. For longer than a year now, renowned visual artist John Lie A Fo has been working diligently on the works of art that he will present in his exhibition called LA VIE – A LIBI starting on March 12th. His labors have resulted in a fascinating and diverse collection consisting of paintings, mixed media artworks, assemblages and sculptures.
Given in part because of the many months that John Lie A Fo was able to work on his new collection, and all that was going on around him and in the world, the themes of his artworks are very diverse. He simply kept drawing from what is to him, the infinite and limitless source of inspiration of life and his imagination. It is therefore, that the exhibition of this highly skilled and experienced artist who considers both Suriname and French Guiana home, is appropriately titled: LA VIE – A LIBI. He consistently manages to portray the rich stories and imagination that play out in his head, onto the surfaces that he chooses in a rather striking way, and in his typical and unique signature style. His powerful imagery is characterized as always, by an exuberant and vibrant form of expression and a deliberate, often playful deformation of the figures that he portrays.
For John Lie A Fo, his fascinating youth in multi-cultural Suriname, the many years spent studying and working in Europe, his settling in French Guiana and the successful career that he has built from there, have always been a rich breeding ground. He creates art about the things that appeal to him and the things that give him pleasure, but also about historical or social subjects in his personal environment and abroad. His new collection touches on multiple subjects, including: the worldwide Corona-pandemic, fragments of rituals, traditions and stories from the many cultures that he is familiar with and also personally identifies with, colonial history and elements from the rich tropical flora and fauna that he so admires. And with that, his exhibition also fits perfectly within the project ALAKONDRE: A Space in Time that is being implemented at Readytex Art Gallery for a yearlong together with curator-in-residence Miguel E. Keerveld. Within the framework of this project, colleague artist Sri Irodikromohas been assigned as lead-curator for the exhibition LA VIE – A LIBI.
+++
Also … On the 12th of March, 2022, a beautiful website will be launched: John Lie-A-Fo’s virtual studio with 3D-art. Sranan Art Xposed will keep you posted and this link will be made live as soon as possible!
+++
Bij Readytex Art Gallery (RAG) is de eerste grote solo-expositie voor dit jaar LA VIE – A LIBI. Beeldend kunstenaar John Lie A Fo, aan wie de eer deze keer toekomt, is al langer dan een jaar druk bezig met het creëren van de kunstwerken die hij vanaf 12 maart presenteert in zijn expositie genaamd LA VIE – A LIBI. Het resultaat is een boeiende en diverse collectie die bestaat uit schilderijen, mixed media werkstukken, assemblages en sculpturen.
Mede vanwege de vele maanden die John Lie A Fo aan zijn nieuwe collectie kon besteden, en al hetgeen zich gedurende die tijd om hem afspeelde, is ook de thematiek van de werken zeer divers. Hij putte namelijk voortdurend uit de voor hem oneindige en onbegrensde inspiratiebron van het leven en zijn verbeelding. Daarom kreeg de expositie van deze zeer bekwame en ervaren kunstenaar die zich in Suriname zowel als in Frans-Guyana thuis voelt, dan ook de toepasselijke titel: LA VIE – A LIBI. De rijke verhalen en verbeelding die zich in zijn hoofd afspelen, worden door hem zeer treffend, en in zijn typische en geheel eigen handschrift, weergeven op de dragers die hij kiest. Zijn krachtige beeldtaal kenmerkt zich ook hier weer door een uitbundige en bontgekleurde vorm van expressie en een bewuste, vaak speels ogende deformatie van de figuren die hij uitbeeldt.
Voor John Lie A Fo zijn zijn boeiende jeugd in multicultureel Suriname, de vele jaren die hij in Europa voor studie en werk doorbracht, zijn vestiging in Frans-Guyana en de succesvolle kunstcarrière die hij vandaaruit opbouwde, altijd een rijke voedingsbodem geweest. Hij maakt kunst over dingen die hem aanspreken en dingen die hem plezier doen, maar ook over historische en sociaal-maatschappelijke onderwerpen die hem aangrijpen in zijn persoonlijke omgeving en in de wereld daarbuiten. Zo komen in zijn nieuwe kunstcollectie verschillende onderwerpen aan bod, waaronder: de wereldwijde Corona-pandemie, fragmenten van rituelen, tradities en verhalen van de vele culturen waarmee hij bekend is en zich ook mee identificeert, de koloniale geschiedenis en elementen uit de rijke tropische flora en fauna. Daarmee past zijn expositie ook heel goed in het project ALAKONDRE: A Space in Timedat Readytex Art Gallery een jaarlang uitvoert samen met curator-in-residence Miguel E. Keerveld. In het kader van dit project is collega-kunstenaar Sri Irodikromoaangewezen als ‘lead-curator’ voor de expositie LA VIE – A LIBI.
When: Saturday April 9th, 2022, until Saturday April 30th, 2022, during the regular opening hours from Monday-Friday from 8:00 am-4:30 pm, and on Saturday from 8:30 am-1:30 pm. In accordance of course, with the COVID-19-measures.
The next exhibition of the ALAKONDRE: A Space in Time project at Readytex Art Gallery (RAG), will open on April 9, 2022. Within this one-year project at the gallery together with artist and curator-in-residence Miguel E. Keerveld, other artists also receive the opportunity to fill the curator’s role. This time, it is visual artist Kurt Nahar who is the designated curator-in-residence, and who is responsible for the concept and the design of the new group exhibition INGI STEN, which opens for visitors on Saturday, April 9th, 2022.
The idea for this exhibition came to Kurt Nahar when he discovered, during talks with colleague Miguel E. Keerveld about among other things, alakondre, inclusivity and identity, that they both have Indigenous blood streaming through their veins. This piece of information put him to thinking and motivated him to dedicate the upcoming exhibition to this group of Surinamese citizens, who are rarely given the attention they deserve. As ‘local master’ he chose an artist who has always and emphatically done exactly this, but who sadly enough, is now with us only in spirit: Winston van der Bok († 2021). In the exhibition Nahar displays a number of carefully selected artworks by this special artist, and unique art installations which he created with objects and attributes from Van der Bok’s home. He also includes works by other artists, featuring Indigenous themes as well, in the exhibition to which he gives the title: INGI STEN (Indigenous voice). It is a group exhibition in which Kurt Nahar pays tribute to the Indigenous and in which he utilizes the creativity of visual artists from diverse origins and backgrounds, to give them a platform and a voice. A voice that is too seldomly listened to, then and now. INGI STEN is also an exhibition in which spirits speak. Because the spirit of Winston van der Bok, but also the spirits of the Indigenous ancestors, speak loud and clear through the artworks displayed throughout the exhibition. The other artists whose works are featured, are: John Lie A Fo, Kenneth Flijders, Leonnie van Eert, Rinaldo Klas, Shaundell Horton, Sri Irodikromo and guest artists Orpheo Robert and Pierre Bong A Jan.
Slideshow of the making of INGI STEN / PHOTOS Courtesy Readytex Art Gallery, 2022
+++
De eerstvolgende expositie van het ALAKONDRE: A Space in Time project in Readytex Art Gallery (RAG), opent op 9 april 2022. Binnen dit project welke de galerie een jaar lang uitvoert in samenwerking met kunstenaar en curator-in-residence Miguel E. Keerveld, krijgen ook andere kunstenaars de gelegenheid om de curatorsrol te vervullen. Het is beeldend kunstenaar Kurt Nahar die deze keer als curator-in-residence de verantwoordelijkheid draagt voor het concept en de inrichting van de nieuwe groepsexpositieINGI STEN, die vanaf zaterdag 9 april te bezoeken is.
Het idee voor deze expositie ontstond bij Kurt Nahar nadat hij in gesprekken met collega Miguel E. Keerveld, over onder andere alakondre, inclusiviteit en identiteit, te weten kwam dat zij allebei ook Inheems bloed door hun aderen hebben stromen. Dit gegeven bracht hem aan het denken en motiveerde hem om de aankomende groepsexpositie te wijden aan deze groep Surinamers, die niet vaak genoeg op de voorgrond geplaatst wordt. Als ‘local master’ koos hij een kunstenaar die dit wel altijd zeer nadrukkelijk gedaan heeft, maar die er nu helaas alleen nog maar in spirit is: Winston van der Bok († 2021). Nahar toont in de expositie enkele zorgvuldig gekozen werken van deze bijzondere kunstenaar en maakt unieke kunstinstallaties met objecten en attributen uit diens huis. Ook van andere kunstenaars zijn er werken waarin inheemsen belicht worden, opgenomen in de tentoonstelling die hij noemt: INGI STEN. Het is een groepsexpositie waarin Kurt Nahar de inheemsen eert en hen middels de creativiteit van beeldende kunstenaars van uiteenlopende afkomst en achtergronden, een platform biedt en een stem geeft. Een stem waar in het verleden en in het heden, helaas te weinig naar geluisterd is en wordt. Tevens is INGI STEN een expositie waarin spirits spreken. Want de spirit van Winston van der Bok, maar ook de spirits van de Inheemse voorouders, spreken krachtig door de kunstwerken die er tentoongesteld zijn. De overige kunstenaars van wie er werk in de expositie te zien is, zijn: John Lie A Fo, Kenneth Flijders, Leonnie van Eert, Rinaldo Klas, Shaundell Horton, Sri Irodikromo en gastkunstenaars Orpheo Robert en Pierre Bong A Jan.
Complexiteit is niet alleen iets van de 21e eeuw. De verstrengeling van cultuur en natuur in de mens is altijd complex geweest. Waar ‘moderne’ mensen het leven misschien als biologisch ervaren, erkenden ‘primitieve’ mensen het leven in conversaties voorbij het lichaam. Ik denk dat ze verbanden zoals biologisch-spiritueel en geologisch-kosmologisch begrepen, waarin noties van weten en niet-weten zowel in kunst als in technologie voorkomen. In hoeverre is postmoderniteit bereid om leven voorbij chemische reacties te zien, en alchemistische levensvormen te erkennen? In het nastreven van een op aarde gebaseerd verlangen dat ik deeep blue noem, ben ik in gesprek met kunstenaars van Readytex Art Gallery (RAG). Ik voel het bestaan voorbij het lichaam omdat “spiritualiteit het vermogen is om betekenis en leven te interpreteren en te integreren door middel van niet-zintuiglijke gebeurtenissen en ervaringen die plaatsvinden met behulp van intuïtie in harmonieuze samenwerking met andere dimensies” (Maesen van der, 2010).
Een verlangen dat de mens ertoe aanzet iets te zoeken dat verder gaat dan zijn pijn, angst en verdriet, is magie. Wat we omschrijven als magie is iets naamloos en voorbij vermeende kwaliteit en tijd (Neslo, 1998). Bij het verkennen van alakondre betoogt Alida Neslo: “terwijl je van de comfortzone naar een nieuwe context gaat, kun je door verbazing opmerkelijke dingen bereiken of tot stand brengen, bijna in religieuze zin”, met haar gebruik van het woord religieus gezien vanuit etymologische zin. Re–ligare: opnieuw te verbinden en mogelijkheden te recreëren. Ze weet dat deze inspanning vereist om elkaars vocabulaire te leren, en gebruikt één van de citaten van haar studenten: “Je hoeft geen bewondering te voelen voor de religie of het politieke standpunt van een ander, zelfs geen waardering; alleen begrip is nodig om tot zakendoen over te gaan. Dat is de enige manier voor het omgaan in een vrije samenleving waar IEDEREEN gelijke rechten heeft.”
Indrukken van de inrichting van geselecteerde werken voor de booth van Readytex Art Gallery’s deelname aan Atlantic World Art Fair 2022
In het streven naar het benoemen van onze artistieke verlangens verwijzen we bij RAG naar alakondre-fasi. Alakondre, bestaande uit natuurlijke en culturele fenomenen, is niet vertaalbaar; fasi is lingua franca in Suriname voor methode. Deze allesomvattende ruimte “leent van Inheems sjamanisme, hindoeïstische en andere tradities met veel kabbalistische praktijken, chakra’s enz.”. In deze veelvoud van overtuigingen “zien we onszelf gedeeltelijk als goden en godinnen” (Oringderff & Schaefer, 2001). Hoewel alakondre afkomstig is van winti (een hybride geloof in Suriname gebaseerd op Afrikaanse, Inheemse en Europese systemen), richten we ons specifiek op alakondre buiten winti omdat we het liever uitvoeren als kunst-plaats-relatie in een ‘sociaal-natuurlijke collectieve’ context (Cadena, M. de la, 2015): een netwerk dat de mensheid en daarbuiten omvat.
Xavier Robles de Medina, Untitled, 2017 (reflection)Xavier Robles de Medina, Untitled, 2017 (hats)Reinier Asmoredjo, Faya Momenti, 2021Reinier Asmoredjo, Sisa, 2021
Hoe antropologie tijd gebruikt, het vormt haar eigen object – het wilde, het primitieve, De Ander. Maar er is geen kennis van het gebruik van De Ander, die ook tijdelijk, historisch en politiek zijn. Het antropologische gebruik van tijd vertelt een verhaal waarvan de conclusie open, tegenstrijdig en beklemmend is. In de Renaissance worden verschillende gradaties van deze universalisering van de tijd bereikt. Maar “universeel lijkt twee connotaties te hebben”: ‘totaliteit’ en ‘algemeenheid’. In ‘totaliteit’ duidt “universeel de hele wereld te allen tijde aan”, en ‘algemeenheid’ is “dat wat van toepassing is op veel gevallen” (Fabian, 2014). Bestaat de dubbelzinnige alakondre uit beide connotaties van ‘universele tijd’? In alakondre begrijpen we ‘universele tijd’ niet omdat het betrekking heeft op het Verlichtingsgenre van ‘Filosofische geschiedenis’ (Fabian, 2014). Onze focus van tijd heeft betrekking op mamio, quilten in Suriname, als een ahistorische ruimte en het roept een vermogen op waardoor materiaal, object en betekenis bestaan buiten de canon van de kunstgeschiedenis. We ervaren verruimtelijking van Ander in alakondre; een technologie voor de futuristische politieke praktijk.
Shaundell Horton, Mona Lisa, 2021Shaundell Horton, Personalities, 2021 Shaundell Horton, Personalities, 2021 Shaundell Horton, Personalities, 2021 Paul Chang, Day Time Glory, 2020 Paul Chang, Night Time Glory, 2020
Als Caribische mensen zijn we burgernationalisten in een niet-territoriale ‘plaats’: een ruimte waarin we allemaal Anderen zijn. Waar De Ander in de Europese verbeelding onder druk staat om te kiezen voor liberalisme of nationalisme, zijn we in het Caribisch gebied allebei tegelijk. Tegenover deze flexibiliteit zit bijvoorbeeld de Europese agent gefixeerd met ‘ras-nationalistische’ fantasieën (Harari, 2021). Om burgerschap uit te dragen buiten deze agent, ontmoeten we elkaar allemaal als Een Ander en als ‘kunst van verleiding’, omdat “alakondre niet ‘de heilige plaats’ is die wonderen teweegbrengt, maar de ‘reis ernaartoe'” (Neslo, 1998). Ons begrip van Ander gaat verder dan de antropologie, aangezien de antropologie er niet in is geslaagd om tot een duidelijk gedefinieerde Ander te komen (Fabian, 2014). Daarom richt het project ALAKONDRE: A Space in Time zich op conversaties die de mens en de anders-dan-mens samenbrengt.
Kurt Nahar, Mi Granma Sani 2, 2022Kurt Nahar, Mi Granma Sani 2, 2022Sri Irodikromo, Tanah Sabrang, 2021Leonnie van Eert, Sikare 2, 2022Leonnie van Eert, Lunar, 2022 René Tosari, Nyan Libi 2, 2021 René Tosari, Nyan Libi 1, 2021Miguel E. Keerveld, The Negro Bible – A Non-existing Manual? volume 0, 2021 Miguel E. Keerveld, The Negro Bible – A Non-existing Manual? volume 0, 2021Wilgo Vijfhoven, Nature and Me 1, 2022Wilgo Vijfhoven, Nature and Me 2, 2022
Anders-dan-menselijke wezens, zoals aardse wezens, zijn divers. In de Andes staan deze entiteiten bekend als apu. Ze nemen deel aan het leven van degenen die zichzelf runakanu noemen; mensen (meestal eentalige Quechua-sprekers) die actief deelnemen aan moderne instellingen die tirakanu (een samengesteld zelfstandig naamwoord gemaakt van tierra, het Spaanse woord voor ‘aarde’, en meervoud met het Quechua-achtervoegsel kuna) en apukuna (het meervoud van apu) niet kunnen kennen, laat staan herkennen (Cadena de la, 2015). Ik vind ook anders-dan-menselijke wezens in onder meer natiestaten, bedrijven, kunstmatige intelligentie en kunstwerken. Ik vraag me af of deze door de mens gemaakte ‘lichamen’ zouden kunnen functioneren als ruimtelijkheid om entiteiten te huisvesten, en vraag kunstenaars die deelnamen aan de Atlantic World Art Fair 2022(AWAF-22) voor RAG om een gesprek te voeren met hun artistieke intentie verpakt als Een Ander; in feite om iets te benoemen dat naamloos is. Ik denk ook aan wicca voor dit proces.
Rinaldo Klas, Friend of a Bird, 2021Rinaldo Klas, Progress of Harmony, 2021Kit-Ling Tjon Pian Gi, Another Identity 1, 2022Kit-Ling Tjon Pian Gi, Another Identity 2, 2022Dhiradj Ramsamoedj, Ever Evolving El Dorado, 2022Dhiradj Ramsamoedj, Seduction, 2015
Als op aarde gebaseerde religie is wicca een neo-heidens mysterie: ‘Hekserij’ (magie). De moderne interpretatie van dit oude stammenconcept van Noord-Europa is gebaseerd op overblijfselen van een eerdere religie van vóór de overname van het christendom. Wicca’s Latijnse wortels verwijzen naar ‘wijze’ of ‘wijsheid’ en de Germaanse wortels betekenen ‘buigen’, ‘veranderen’ of ‘veranderen’; het impliceert het creëren van verandering door wijze mensen, in ons leven en in het universum. “Wicca’s zien de Goddelijke Realiteit als een eenheid van mannelijke en vrouwelijke entiteiten die een transcendentale goddelijkheid definiëren en als polaire mannelijke en vrouwelijke aspecten die alle dingen en alle verschijnselen definiëren en immanent kunnen worden ervaren” (Oringderff & Schaefer, 2001). Op dezelfde manier voel ik dat apu en alakondre verlangens zijn in de aura-ruimte van de aarde. Voor de aura-ruimte van de aarde verwijs ik naar deeep blue en ik erken deze ecologie als kruising van antropologie, geologie/biologie en kosmologie.
John Lie A Fo, The Eagle, 2020 John Lie A Fo, Le pharmacien, 2020 Steven Towirjo, Kumba t’tey, 2021Steven Towirjo, Gate to Fertility, 2019
Voor AWAF-22 voeren we gesprekken in de context van deeep blue. Daarom verwelkomen kunstenaars van RAG een diverse ecologie van Anderen. Deze Anderen zijn: My Alter-ego on A Journey, Nighttime Glory,Charles, Re-manifestation of Code Noir, OurEnvironment, My Grandmother, Suriname, Untold Immigrant Stories, Another Identity, The Canvas, TheMoon, The Surinamese Women, Ancestor Honoring, My Unity in Diversity, and Capitalist Industrialization Rooted in Colonization.
+++
Bronnen:
Maesen, R. van der, Terugkeer van de ziel; naar een vierdimensionaal mensbeeld
Neslo, A., Alakondre: A journey to the Invisible
Oringderff, D. & Schaefer, R., Spiritual Philosophy and Practice of Wicca in the U.S. Military
Cadena, M. de la, Earth Beings: ecologies of practices across Andean Worlds
Fabian, J., Time and the Other: How Anthropology Makes its Object
Harari, Y., The War in Ukraine & the Future of the World
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) werkt samen met het merk EdKe en de performance persona Tumpi Flow. Opgeleid in de civiele techniek opereert ‘hij’ met focus op beeldtaal en creatief schrijven. Als een hybride-intuïtief concept voert ‘zij’ politieke interventies uit die verband houden met sociale praktijk. Als onderzoeker is ‘het’ gericht op het activeren van performatieve politiek en het manifesteren van rituelen, beide gerelateerd aan creatieve counseling en civic engineering van een cyborg-feministisch project.
Readytex Art Gallery (RAG) doet ook dit jaar weer mee aan de online Atlantic World Art Fair. Onder de begeleiding van Lisa Howie van Black Pony Gallery in Bermuda, en met de ondersteuning van hoofdsponsor Butterfield, presenteert AWAF-22, 12 galeries en kunstprojecten met de focus op getalenteerde hedendaagse kunstenaars uit het Caribisch gebied, de Atlantische eilanden en de diaspora in de regio.
Het curatorial concept van Readytex Art Gallery is geïnspireerd op het huidige jaarlange project dat nu in de galerie wordt uitgevoerd in samenwerking met curator-in-residence Miguel E. Keerveld, genaamd: ALAKONDRE: A Space in Time. Als de hoofdcurator voor de presentatie van Readytex Art Gallery op AWAF-22, vroeg Keerveld de participerende kunstenaars, een conversatie aan te gaan met hun artistieke intentie omlijst als ‘An Other’. Zijn curatorial essay kunt u hierboven lezen.
AWAF-22 op Artsy is beschikbaar voor het publiek van 20 april t/m 5 mei 2022. Noteer alvast in uw agenda het Panel georganiseerd door Readytex Art Gallery op 22 april om 11:00 uur EST (12:00 uur Surinaamse tijd), met als moderator curator Miguel E. Keerveld, en met de gasten theatermaker Alida Neslo en beeldend kunstenaar Xavier Robles de Medina.
Complexity isn’t just a 21st century thing. The entanglement of culture and nature within human has always been complex. Where ‘modern’ people may experience life as biological, ‘primitive’ people acknowledged life in conversation beyond bodies. I think they understood correlations such as biological-spiritual and geological-cosmological, in which notions of knowing and unknowing are in both art and technology. To what extent is postmodernity willing to find life beyond chemical reactions, and acknowledge alchemical forms of life? In pursuit of an earth-based desire that I refer to as deeep blue, I am in conversation with artists from Readytex Art Gallery(RAG). I sense existence beyond the body because “spirituality is the ability to interpret and integrate meaning and life through non-sensory events and experiences occurring with the aid of intuition in harmonious collaboration with other dimensions” (Maesen van der, 2010).
A desire that drives man to seek something beyond his pain, anxiety, and sorrow is magic. What we describe as magic is something nameless and beyond alleged quality and time (Neslo, 1998). In exploring alakondre, Alida Neslo argues: “while moving from the comfort zone to new context, you can meet or bring about remarkable things due to astonishment, almost in a religious sense”, considering her use of the word religious in etymological sense. Re-ligare: to reconnect and recreate possibilities. She knows that this effort requires to learn each other’s vocabulary, and uses one of her students’ quotes: “You don’t have to feel admiration for the religion or political point of view of another person, not even appreciation; only understanding is necessary to get down to business. That is simply the only way to go in a free society where EVERYONE has equal rights.”
Impression of the selected artworks staged for the booth of Readytex Art Gallery’s participation in the Atlantic World Art Fair 2022
In the pursuit of naming our artistic desires, at RAG we refer to alakondre-fasi. Alakondre, consisting of natural and cultural phenomena, is not translatable; fasi is lingua franca in Suriname for method. This all-inclusive space “borrows from Native American shamanism, Hindu, and other traditions with many incorporating Kabbalistic practices, chakras etc”. In this plurality of beliefs “we see ourselves, in part, as Gods and Goddesses” (Oringderff & Schaefer, 2001). Even though alakondre originates from winti (a hybrid belief in Suriname based on African, Native American, and European systems), we specifically focus on alakondre beyond winti because we rather perform it as art-place relation in a ‘socio-natural collective’ context (Cadena, M. de la, 2015): a network that includes mankind and beyond.
Xavier Robles de Medina, Untitled, 2017 (reflection)Xavier Robles de Medina, Untitled, 2017 (hats)Reinier Asmoredjo, Sisa, 2021Reinier Asmoredjo, Faya Momenti, 2021
How anthropology uses time, it constitutes its own object –the savage, the primitive, The Other. But there is no knowledge of uses of The Other, which are also temporal, historical, and political. The anthropological use of time recounts a story whose conclusion is open-ended, contrary, and oppressive. Different degrees of this universalization of time are achieved in the Renaissance. But “universal appears to have two connotations”: totality and generality. In totality, “universal designates the whole world at all times”, and generality is “that which is applicable to many instances” (Fabian, 2014). Does the ambiguous alakondre consist of both connotations of ‘universal time’? In alakondre, we do not understand ‘universal time’ since it relates to the Enlightenment genre of ‘Philosophical History’ (Fabian, 2014). Our focus of time relates to mamio, quilting in Suriname, as ahistorical space and it conjures a capability that allows material, object, and meaning to exist beyond the canon of art history. We experience spatialization of Other in alakondre; a technology for futuristic political practice.
Shaundell Horton, Mona Lisa, 2021Shaundell Horton, Personalities, 2021Shaundell Horton, Personalities, 2021Shaundell Horton, Personalities, 2021Paul Chang, Day Time Glory, 2020 Paul Chang, Night Time Glory, 2020
As Caribbean people, we are civic nationalists in an unterritorial ‘place’: a space in which all are Others. Where The Other in European imagination pressures to choose either liberalism or nationalism, in the Caribbean we are both at the same time. Opposite to this agency, the European agent e.g., is fixed with ‘race nationalist’ fantasies (Harari, 2021). To perform citizenship beyond this agent we encounter each other all as An Other and as ‘art of seduction’, because “alakondre is not ‘the holy place’ that brings about miracles, but the ‘journey towards it’” (Neslo, 1998). Our understanding of Other is beyond anthropology, since anthropology has failed to come to a clearly defined Other (Fabian, 2014). Therefore, the project ALAKONDRE: A Space in Timeaims at conversations that intersect the human and the other-than-human.
Kurt Nahar, Mi Granma Sani 2, 2022Kurt Nahar, Mi Granma Sani 2, 2022Sri Irodikromo, Tanah Sabrang, 2021Leonnie van Eert, Sikare 2, 2022Leonnie van Eert, Lunar, 2022René Tosari, Gron Nyan Libi 2, 2021René Tosari, Gron Nyan Libi 1, 2021Miguel E. Keerveld, The Negro Bible – A Non-existing Manual? volume 0, 2021 Miguel E. Keerveld, The Negro Bible – A Non-existing Manual? volume 0, 2021Wilgo Vijfhoven, Nature and Me 2, 2022 Wilgo Vijfhoven, Nature and Me 1, 2022
Other-than-human beings, such as earth-beings, are diverse. In the Andes these entities are known as apu. They participate in the lives of those who call themselves runakanu, people (usually monolingual Quechua speakers) who actively partake in modern institutions that cannot know, let alone recognize, tirakanu (a composite noun made of tierra, the Spanish word for ‘earth’, and pluralized with the Quechua suffix kuna) and apukuna –the plural of apu (Cadena de la, 2015). I also find other-than-human beings in nation-states, corporations, artificial intelligence, and artworks among others. Wondering if these manmade ‘bodies’ could function as spatiality to house entities, I requested artists participating in the Atlantic World Art Fair 2022(AWAF-22) for RAG to have a conversation with their artistic intention framed as An Other; in fact, to name something that is nameless. I also think of wicca for this process.
Rinaldo Klas, Friend of a Bird, 2021Rinaldo Klas, Progress of Harmony, 2021Kit-Ling Tjon Pian Gi, Another Identity 1, 2022Kit-Ling Tjon Pian Gi, Another Identity 2, 2022Dhiradj Ramsamoedj, Ever Evolving El Dorado, 2022Dhiradj Ramsamoedj, Seduction, 2015
As earth-based religion, wicca is a Neo-Pagan mystery: ‘Witchcraft’ (magic). The modern interpretation of this ancient tribal concept of Northern Europe is based on remnants of an earlier religion before the takeover of Christianity. Wicca’s Latin roots refer to ‘wise one’ or ‘wisdom’ and its German roots mean ‘to bend’, ‘change’ or ‘alter’; it implies creating change by wise people, in our lives and in the universe. “Wiccans see the Devine Reality as at once a unity of masculine and feminine entities that define a transcendental Divinity and as polar masculine and feminine aspects that define all things and all phenomena and can be experienced immanently” (Oringderff & Schaefer, 2001). In a similar manner, I feel that apu and alakondre are desires within earth’s auric space. For earth’s auric space, I refer to deeep blue and I acknowledge this ecology as intersection of anthropology, geology/biology, and cosmology.
John Lie A Fo, The Eagle, 2020John Lie A Fo, Le pharmacien, 2020Steven Towirjo, Kumba t’tey, 2021Steven Towirjo, Gate to Fertility, 2021
For AWAF-22, we pursue conversations within the context of deeep blue. Therefore, artists from RAG are welcoming a diverse ecology of Others. These Others are: My Alter-ego on A Journey, Nighttime Glory,Charles, Re-manifestation of Code Noir, OurEnvironment, My Grandmother, Suriname, Untold Immigrant Stories, Another Identity, The Canvas, TheMoon, The Surinamese Women, Ancestor Honoring, My Unity in Diversity, and Capitalist Industrialization Rooted in Colonization.
+++
Sources:
Maesen, R. van der, Terugkeer van de ziel; naar een vierdimensionaal mensbeeld
Neslo, A., Alakondre: A journey to the Invisible
Oringderff, D. & Schaefer, R., Spiritual Philosophy and Practice of Wicca in the U.S. Military
Cadena, M. de la, Earth Beings: ecologies of practices across Andean Worlds
Fabian, J., Time and the Other: How Anthropology Makes its Object
Harari, Y., The War in Ukraine & the Future of the World
Miguel E. Keerveld(Suriname, 1982) works in conjunction with the brand EdKe and the performance persona Tumpi Flow. Educated in civil technical engineering, ‘he’ operates with focus on visual language and creative writing. As a hybrid-intuitive concept, ‘she’ performs political interventions related to social practice. As researcher ‘it’ is focused on activating performative politics and manifesting rituals, both related to creative counseling and civic engineering of a cyborg feminist project.
Readytex Art Gallery (RAG) participates again this year in the online Atlantic World Art Fair. Under the guidance of Lisa Howie from Black Pony Gallery in Bermuda, and with the support of lead sponsor Butterfield, AWAF-22 presents 12 galleries and art projects focused on talented contemporary artists from the Caribbean, the Atlantic islands and the region’s wider diasporas.
Readytex Art Gallery’s curatorial concept takes its cue from the current year-long project executed at the gallery in collaboration with curator-in-residence Miguel E. Keerveld, called:ALAKONDRE: A Space in Time. As the lead curator for Readytex Art Gallery’s presentation at AWAF-22, Keerveld requested that the participating artists have a conversation with their artistic intention framed as ‘An Other’. His curatorial essay can be read above.
AWAF-22 is available on Artsy and open to the public from April 20 – May 5, 2022. Mark your calendars for the Panel hosted by Readytex Art Gallery on April 22nd at 11:00 am EST (12:00 pm Surinamese time), with as moderator our curator Miguel E. Keerveld, and guests, theatre maker Alida Neslo and visual artist Xavier Robles de Medina.
